#OccupyGezi, το κίνημα πολιτικής ανυπακοής καταλαμβάνει τη Σμύρνη (Ιζμίρ)

Του Στράτου Μωραΐτη // @oemoral via: RadioBubble

Στην Τουρκία, κατά τη διάρκεια της δεκαετούς κυβέρνησης του ΑΚP οι ατομικές ελευθερίες βρίσκονταν σε απομόνωση. Η χωρίς προηγούμενο κυβερνητική πλειοψηφία του 53% στις τελευταίες εκλογές, άνοιξε το δρόμο για ένα οριακά αυταρχικό καθεστώς στο οποίο τα MME δέχονταν πιέσεις για να αυτολογοκριθούν ενώ οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί ακτιβιστές φυλακίζονταν με ποινές που σε μέσο όρο έφταναν τον ένα χρόνο.

Παρά την πρόσφατη αποκαλούμενη ειρηνευτική διαδικασία με τους Κούρδους και τις κοινοβουλευτικές προσπάθειες για ένα σύνταγμα με διακομματική συναίνεση, μια μικρή καθιστική διαμαρτυρία στο πάρκο Gezi (κοντά στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης) ενάντια στο χτίσιμο ενός εμπορικού κέντρου που θα το εξαφάνιζε, μετατράπηκε σ’ ένα κίνημα πολιτικής ανυπακοής σ’ όλη τη χώρα – κατά του AKP και του πρωθυπουργού Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ξεκίνησε από την Ταξίμ αλλά απλώθηκε σ’ όλη τη χώρα παρά την σκληρή αστυνομική βία.

H Σμύρνη (Iζμίρ), πόλη στα νοτιοδυτικά και γνωστή για τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της, ήταν μία από τις πρώτες πόλεις που υιοθέτησαν το κίνημα #OccupyGezi. Τη δεύτερη μέρα των διαδηλώσεων στην Κωνσταντινούπολη, η πόλη ξεκίνησε να συμμετέχει. Ενώ στην αρχή υπήρχε μια ειρηνική συγκέντρωση με άτομα διαφορετικών πολιτικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων τα οποία τραγουδούσαν και χόρευαν, το συλλαλητήριο μετατράπηκε σε εξέγερση όταν η αστυνομία επιτέθηκε με σκληρή βία εναντίον αυτών των 10.000 ατόμων (31 Μαΐου). Οι συγκρούσεις στους δρόμους τελείωσαν όταν η αστυνομία αποφάσισε να αποσυρθεί έπειτα από διαπραγματεύσεις και εν μέσω χειροκροτημάτων των πολιτών. Την επόμενη μέρα, η καθημερινή «ρουτίνα» ξεκίνησε εκ νέου.

Η κεντρική Σμύρνη είναι μια πόλη δομημένη γύρω από παράλληλους και διαγώνιους δρόμους που συνδέουν αρκετές πλατείες. Η 1η Ιουνίου ήταν η μέρα που στήθηκαν οδοφράγματα από τους διαδηλωτές σε κάθε πλατεία του κέντρου ενώ η αστυνομία επιτίθετο στους διαγώνιους δρόμους από την αρχή τους μέχρι τη θάλασσα, χρησιμοποιώντας δακρυγόνα, «αύρες» και πλαστικές σφαίρες. Τα οδοφράγματα κράτησαν αρκετές ώρες, έπειτα ο κόσμος υποχώρησε, μόνο για να ξαναγυρίσει μερικά λεπτά μετά από την αστυνομική επιδρομή. Το ίδιο μοτίβο επαναλαμβανόταν για περίπου 12 ώρες μέχρι που οι δυνάμεις καταστολής εξουθενώθηκαν από δεκάδες χιλιάδες πολίτες που αντικαθιστούσαν ο ένας τον άλλον. Κατά το απόγευμα στην Κωνσταντινούπολη, οι αρχές υποχώρησαν αφήνοντας την Ταξίμ στους διαδηλωτές, ωστόσο, η αστυνομική βία συνεχίστηκε σ’ άλλα σημεία.

Στο μεταξύ η κυβέρνηση παρέμενε σιωπηλή με εξαίρεση λίγα αόριστα σχόλια από χαμηλούς αξιωματούχους. Τα καθεστωτικά media έκαναν τους ανήξερους. Την τρίτη μέρα ο πρωθυπουργός Ερντογάν δήλωσε ότι το εμπορικό κέντρο θα χτιστεί ότι και να γίνει – έλεγε μάλιστα ότι από τη στιγμή που το AKP κέρδισε την πλειοψηφία, δεν χρειάζεται να ερωτηθεί κανένας για τη γνώμη του. Τέτοια σχόλια και άλλα όπως ‘αν χιλιάδες άνθρωποι εξεγείρονται, θα στείλει εκατομμύρια εναντίον τους’, έβαλαν «λάδι στη φωτιά» και πυροδότησαν ένα νέο κύμα αντίστασης την τρίτη μέρα.

Οι πολίτες της Σμύρνης ζητωκραύγαζαν για τους χιλιάδες που καταλάμβαναν τους δρόμους με το να χτυπούν κατσαρόλες στα μπαλκόνια τους και τους οδηγούς να χτυπούν συνέχεια τις κόρνες των αυτοκινήτων. Προς το απόγευμα όλες οι γειτονιές έγιναν ξανά ζώνες μάχης. Ένα νέο φαινόμενο που θα αποκαλέσουμε εδώ ως «κακοποιούς» εισήλθε στο προσκήνιο. Επρόκειτο για ανθρώπους με πολιτικά που κουβαλούσαν γκλοπ, ενίσχυαν την αστυνομία και κυνηγούσαν διαδηλωτές σε περιφερειακούς δρόμους, ξυλοφορτώνοντάς τους. Εκείνη την μέρα περισσότεροι από 250 άνθρωποι κρατήθηκαν στη Σμύρνη και πέρασαν τη νύχτα σε λεωφορεία της αστυνομίας, οι περισσότεροι από αυτούς χτυπημένοι και χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Είδαν γιατρό, μόνο το πρωί, γύρω στις 10 και αφέθηκαν ελεύθεροι την επόμενη μέρα.

Την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, στις 5 το πρωί, το Occupy Izmir συνεχίζει τη δράση του έξω στους δρόμους. Πρόκειται για μία μη-πολιτικάντικη αντίσταση πολιτών ενάντια στην πίεση μιας κυβέρνησης που συνεχίζει να διακηρύσσει τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν οι άνθρωποι. Το ερώτημα 100 ετών που πλανάται στο μυαλό των Τούρκων πολιτών είναι πλέον ξεκάθαρο.

Θα συνεχίσει το κράτος να υπάρχει για τους ανθρώπους ή αυτοί θα συμπεριφέρονται σαν είναι υπήκοοί του;

Ένα είναι σίγουρο· το αύριο θα ξεκινήσει όπως σήμερα, οι άνθρωποι θα συγκεντρωθούν στις πλατείες και θα παλέψουν για ν’ ακουστεί η φωνή τους – παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός θα φύγει από τη χώρα και θα κάνει περιοδεία σε χώρες της Βόρειας Αφρικής.