Σεισάχθεια και συμμετοχή

1sd

Του Γιώργου Ν. Οικονόμου
[Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, 20 Νοεμβρίου 2014]

Με την έλευση της γενικευμένης χρεοκοπίας έγινε πολύς λόγος για την ανάγκη μίας σημερινής «σεισάχθειας», κατά τα πρότυπα των μεταρρυθμίσεων του Αθηναίου νομοθέτη Σόλωνα, όταν στις αρχές του 6ου π.Χ. διαγράφηκαν τα χρέη και απαγορεύθηκε εφεξής η υποδούλωση των ανθρώπων ένεκα χρεών. Αυτό όμως που δεν συζητήθηκε ήταν το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο εντός του οποίου έγιναν αυτές οι μεταρρυθμίσεις, καθώς επίσης το σύνολο των μεταρρυθμίσεων αυτών. Χωρίς αυτό το ευρύτερο πλαίσιο η «σεισάχθεια» μένει μετέωρη, όπως πολλά πράγματα στην Ελλάδα, ακόμη και η ίδια η χώρα.

Κατ’ αρχάς αυτό που πρέπει να τονισθεί είναι πως ο Σόλων δεν εμφανίσθηκε από το πουθενά, αλλά τον ανέδειξε η είσοδος του κοινωνικού πλήθους στο πολιτικό προσκήνιο για πρώτη φορά στην ιστορία. Τα κατώτερα στρώματα εξεγέρθηκαν και απαίτησαν αλλαγή της υπάρχουσας κατάστασης, όπως περιγράφει συνοπτικώς ο Αριστοτέλης: «ενώ οι πολλοί ήταν υποδουλωμένοι στους ολίγους, εξεγέρθηκε ο δήμος κατά των ευγενών. Επειδή η σύγκρουση ήταν βίαιη και οι δύο παρατάξεις μάχονταν η μία με την άλλη για πολύ καιρό, εξέλεξαν από κοινού τον Σόλωνα ως μεσολαβητή και άρχοντα και του ανέθεσαν την οργάνωση της πολιτείας». Με άλλα λόγια, έγινε μία κοινωνική-πολιτική εξέγερση των κατωτέρων στρωμάτων κατά των ανώτερων και κατά του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου της αριστοκρατίας που είχε στην κατοχή της το σύνολο σχεδόν της καλλιεργούμενης γης, με αποτέλεσμα πολλοί Αθηναίοι να έχουν καταντήσει δούλοι ένεκα χρεών. Εξέλεξαν λοιπόν ανώτατο άρχοντα τον Σόλωνα το 594/3 ο οποίος προέβη σε ριζικές μεταρρυθμίσεις, που άλλαξαν το κοινωνικό και θεσμικό πλαίσιο.

Πράγματι, εκτός από τη «σεισάχθεια», ο Σόλων αφαίρεσε αρμοδιότητες και εξουσίες από τον Άρειο Πάγο και τις παραχώρησε στα μεσαία και κατώτερα στρώματα. Ο Άρειος Πάγος ήταν ένα αριστοκρατικό συμβούλιο ευγενών-γαιοκτημόνων, ανώτατο κυρίαρχο όργανο που κατείχε και ασκούσε αποκλειστικώς κάθε είδους εξουσία. Ο Σόλων προέβη μεταξύ άλλων σε δύο καινοτόμους πολιτικές αλλαγές, οι οποίες εισήγαγαν το κοινωνικό πλήθος στην πολιτική εξουσία για πρώτη φορά στην ιστορία. Η μία ήταν η είσοδος των κατωτέρων στρωμάτων στην Εκκλησία του δήμου με δικαίωμα στην εκλογή των αρχόντων, οι οποίοι εν τούτοις εκλέγονται μόνο από τα ανώτερα στρώματα. Η άλλη αλλαγή ήταν το δικαίωμα των κατωτέρων στρωμάτων να συμμετέχουν στη δικαστική εξουσία, δηλαδή η ίδρυση για πρώτη φορά των δικαστηρίων των πολιτών.

Η δικαστική μεταρρύθμιση ήταν πολύ σημαντική και κατέστησε τη δικαστική εξουσία των πολιτών κυρίαρχη στην αθηναϊκή πολιτεία, αφού στη δικαιοδοσία της ενέπιπταν όλες οι κοινωνικές και πολιτικές υποθέσεις, με αποτέλεσμα η εξουσία δεν ήταν πλέον αυθαίρετη και ανεξέλεγκτη. Αυτή η ιδέα της δικαστικής εξουσίας που ασκείται από πολίτες – και όχι από επαγγελματίες, όχι από κλειστό συντεχνιακό σώμα – αποτέλεσε την αδιαμφισβήτητη βάση και της δημοκρατικής πολιτείας από το 508 π.Χ (Κλεισθένης): όπως και οι άλλες εξουσίες – εκτελεστική, νομοθετική – έτσι και η δικαστική εκπορεύεται και ασκείται από τον δήμο. Τα βασικά στοιχεία λοιπόν της σολώνειας μεταρρύθμισης ήταν η εξέγερση του κοινωνικού πλήθους με επίμονη απαίτηση για ριζικές αλλαγές που είχε ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή των κατωτέρων στρωμάτων στα πολιτικά τεκταινόμενα και κυρίως στη δικαστική εξουσία.

Τα στοιχεία αυτά μπορούν να αποτελέσουν γνώμονα και στις παρούσες δύσκολες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Τηρουμένων των αναλογιών και σήμερα η ουσιαστική εξουσία και ο πλούτος ανήκουν σε μια «αριστοκρατία» του χρήματος (τράπεζες, επιχειρήσεις), των κομμάτων, του κοινοβουλίου, των δικαστών, της εκκλησίας και των ΜΜΕ, που οδήγησαν στο σημερινό γενικευμένο αδιέξοδο. Οι πολλοί ουδεμία ουσιαστική εξουσία ασκούν, αφού όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται ερήμην τους και επί πλέον βρίσκονται σε δεινή οικονομική και κοινωνική κατάσταση με μεγάλη ανεργία, φτώχεια, ανασφάλεια και χρέη. Είναι λοιπόν απαραίτητες ορισμένες ριζικές αλλαγές που θα αφαιρέσουν πλούτο και εξουσίες από τις κυρίαρχες εξουσιαστικές ελίτ και θα τα αποδώσουν στην κοινωνία.

Αναγκαία συνθήκη όμως είναι να υπάρξει κοινωνική εξέγερση και απαίτηση για θεσμικές αλλαγές με κύριο στόχο τη συμμετοχή της κοινωνίας σε αυτά που αποφασίζονται και νομοθετούνται ερήμην της, και έχουν δυστυχώς υποθηκεύσει το μέλλον των επόμενων γενεών. Βασική αλλαγή λ.χ. είναι όχι μόνο η ανεξαρτητοποίηση της δικαστικής εξουσίας από την κυβερνητική, αλλά και η εκ βάθρων αναδιάρθρωσή της με συμμετοχή της κοινωνίας. Δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική αλλαγή προς τη δημοκρατία χωρίς τη συμμετοχή των πολιτών στην εξουσία, άρα και στη δικαστική. Αυτό είναι το σημαντικό δίδαγμα τόσο από τον Σόλωνα όσο και από τον Κλεισθένη. Η ανάγκη αυτή είναι επιτακτική σήμερα, διότι η υπάρχουσα δικαστική εξουσία έχει νομιμοποιήσει όλα τα αντικοινωνικά οικονομικά και πολιτικά μέτρα που ευνοούν σκανδαλωδώς τα ανώτερα στρώματα, ενώ ταυτοχρόνως καθιστούν τα κατώτερα υποτελή και υποταγμένα. Οι αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν αν η κοινωνία δεν αποτοξινωθεί από τον κομματισμό και τη νοοτροπία της ανάθεσης σε «αντιπροσώπους». Τα κόμματα και οι βουλευτές δεν έφεραν ποτέ ριζικές αλλαγές προς όφελος της κοινωνίας και της δημοκρατίας. Οι αλλαγές ήλθαν μόνο μετά από αυτόνομους αγώνες του κοινωνικού πλήθους.

Αναδημοσίευση από: http://eagainst.com/articles/seisachteia/

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΑ ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ … ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

roman

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΑ ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ … ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Σήμερα, Παρασκευή 5/12, ο Νίκος Ρωμανός διανύει την 2μέρα απεργίας πείνας. Αυτό ήδη συνεπάγεται μόνιμες βλάβες στη υγεία του καθώς και τον κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου από στιγμή σε στιγμή. Ο Νίκος Ρωμανός διεκδικεί το αυτονόητο βάζοντας σε κίνδυνο την ζωή του, δηλαδή το δικαίωμα πρόσβασης στην εκπαίδευση. Ένα κίνημα αλληλεγγύης έχει ξεδιπλωθεί σε πανελλαδικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο και παράλληλα εντός των φυλακών,πολιτικοί κρατούμενοι ξεκίνησαν απεργία πείνας σε ένδειξη συμπαράστασης.

Στις 6/12/2008 ο ειδικός φρουρός Επαμεινώνδας Κορκονέας δολοφονεί τον 15χρονο μαθητή Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο στο κέντρο της Αθήνας. Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος ξεψύχησε στα χέρια του φίλου του Νίκου Ρωμανού. Μετά από έξι χρόνια το κράτος προετοιμάζει την δολοφονία του Νίκου Ρωμανού.

Εκείνη την περίοδο είχαν φανεί τα πρώτα δείγματα της πολύπλευρης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που βιώνουμε σήμερα. Σε αντίθεση με τότε, που ξέσπασε μια αυθόρμητη γενικευμένη εξέγερση με αφορμή την δολοφονία ενός παιδιού, σήμερα ο κόσμος κλείνει τα μάτια του μπροστά στην πραγματικότητα περιμένοντας τον επόμενο σωτήρα να λύσει τα προβλήματα του.

Με πρωτογενές πλεόνασμα δυστυχίας, με παγκόσμιο ρεκόρ ανεργίας και με πρωτοφανείς ρυθμούς κοινωνικής λεηλασίας-φτωχοποίησης  έχουμε φτάσει στο σημείο οι καθημερινές αυτοκτονίες ανθρώπων που δεν μπορούν να αντέξουν άλλο να είναι ψιλά γράμματα στις ειδήσεις.

Ο εργαζόμενος που δεν ξέρει αν αύριο θα απολυθεί, η νοικοκυρά που μετράει τα κέρματα για να φροντίσει την καθημερινή διαβίωση, ο συνταξιούχος που κάθε μήνα παίρνει όλο και μικρότερη σύνταξη πείνας, ο μαθητής και ο φοιτητής που ζει σε ένα σχολείο φυλακή και ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα μπορούν να σπουδάζουν μόνο οι πλούσιοι είμαστε αυτοί που βιώνουμε την μεγαλύτερη τρομοκρατία και βία από αυτούς που διαφεντεύουν τις ζωές μας.

Στην κοινωνία μας, το πρόσφατο χρονικό διάστημα, το κλείσιμο και των τελευταίων εργοστασίων (ΤΣΙΜΕΝΤΑ, ΝΕΟΣΕΤ, ΣΕΛΜΑΝ, ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΤΣΑΟΥΣΟΓΛΟΥ και πολλά άλλα) λειτουργεί αλυσιδωτά σε όλη την τοπική οικονομία οδηγώντας στην εξαθλίωση χιλιάδων οικογενειών.

Η λεηλασία του περιβάλλοντος, με τον καρκίνο που πίνουμε από τις βρύσες μας (εξασθενές χρώμιο), την τοξική λάσπη που ρίχνεται εδώ και δεκαετίες στον Ευβοϊκό, με τον σχεδιασμό μονάδας καύσης αποβλήτων (RDF) στο Αλιβέρι, είναι μη αναστρέψιμη.

Στην πόλη που ζούμε ένα σύμπλεγμα εξουσίας (τοπικών φορέων, Μ.Μ.Ε. και μεγάλων οικονομικών συμφερόντων) σχεδιάζει για εμάς χωρίς εμάς την καθημερινότητά μας. Το ζήτημα της παλαιάς αγοράς με τον πρόσφατο τραμπουκισμό από εγκάθετους της δημοτικής αρχής όσων αντιστέκονται στα δικά τους σχέδια ανάπλασης δείχνουν ότι κάποιοι είναι αδίστακτοι και θεωρούν την πόλη τσιφλίκι τους. Το ζήτημα με την αξιοποίηση του παλιού εργοστασίου ΔΑΡΙΓΚ με μια κτηματομεσιτική κομπίνα για την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, υποβαθμίζει τη ζωή κάθε κατοίκου της πόλης.

Ο Νίκος Ρωμανός δίνει έναν αγώνα μέχρι τέλους προτάσσοντας το σώμα του ως μέσο διεκδίκησης. Παράλληλα με τον Ρωμανό διεξήχθη ένας αγώνας από τον Ηρακλή Κωστάρη (πολιτικός κρατούμενος) με απεργία πείνας για τη διακοπή εκπαιδευτικών αδειών που έπαιρνε τα τελευταία 2,5 χρόνια απρόσκοπτα λίγο πριν την ολοκλήρωση των σπουδών του. Η δημοκρατία των ‘σωτήρων’ εκδικείται όσους αντιστέκονται. Η δημιουργία λευκών κελιών (φυλακές τύπου Γ) και η θέσπιση ειδικών συνθηκών κράτησης για τους πολιτικούς κρατούμενους είναι ένα μήνυμα για την υπόλοιπη κοινωνία ότι όποιος σηκώνει κεφάλι θα κόβεται και ο καθένας από εμάς μπορεί να είναι ο επόμενος.

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ ΑΠΕΡΓΟΥΣ ΠΕΙΝΑΣ – ΟΛΟΙ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 5/12 18:00 ΜΙΚΡΟΦΩΝΙΚΗ – ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 6/12 12:00 ΠΟΡΕΙΑ – ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Πρωτοβουλία δράσης