Ένα ακόμα Γερμανικό Φθινόπωρο (του Moishe Postone)

928

Κείμενο του Moishe Postone που προσφωνήθηκε στη διαδήλωση εναντίον του αντισημιτισμού στο Αμβούργο στις 13/12/2009. 

Νομίζω ότι είναι πολιτικά σημαντικό το γεγονός ότι τόσο πολλοί στην Αριστερά παίρνουν στα σοβαρά τις εκφράσεις αντισημιτισμού που έχουν διαδοθεί μεταξύ ομάδων που θεωρούν τους εαυτούς τους αντιιμπεριαλιστές. Ίσως αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κάποια, πολύ αργοπορημένη, θεωρητική διασάφηση. Το θέμα δεν είναι εάν οι ισραηλινές πολιτικές μπορούν να υποβληθούν σε κριτική ή όχι. Οι ισραηλινές πολιτικές θα έπρεπε να υποβληθούν σε κριτική, ιδιαίτερα αυτές που στοχεύουν στην υπονόμευση κάθε πιθανότητας ύπαρξης ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Ωστόσο, η κριτική του «Σιωνισμού» που κυριαρχεί σε πολλούς αντιιμπεριαλιστικούς κύκλους, απομακρύνεται από μία κριτική των ισραηλινών πολιτικών. Αποδίδει στο Ισραήλ και στους «Σιωνιστές» μία μοναδική μοχθηρία και μία παγκόσμια συνωμοτική εξουσία. Το Ισραήλ δεν υποβάλλεται σε κριτική με τον ίδιο τρόπο που υποβάλλονται άλλα κράτη – αλλά ως ενσάρκωση του βαθιά και θεμελιακά κακού. Εν ολίγοις, η αναπαράσταση του Ισραήλ και των «Σιωνιστών» σ’ αυτή τη μορφή «αντιιμπεριαλισμού» και «αντισιωνισμού» είναι στην ουσία ίδια μ’ αυτή των εβραίων στον λυσσαλέο αντισημιτισμό που βρήκε την πιο καθαρή του έκφραση στον ναζισμό. Και στις δύο περιπτώσεις, η «λύση» είναι η ίδια – εξολόθρευση στο όνομα της απελευθέρωσης.

Η συμβατική σταλινική και σοσιαλδημοκρατική αναπαράσταση του ναζισμού και του φασισμού απλά ως εργαλείων της καπιταλιστικής τάξης, συνήθως κατατρόπωνε τις οργανώσεις της εργατικής τάξης, παραλείποντας πάντα μία από τις κεντρικές τους διαστάσεις: αυτά τα κινήματα, με τους όρους της δικής τους αυτοκατανόησης και μαζικής απεύθυνσης, ήταν εξεγέρσεις. Ο ναζισμός αυτοπαρουσιάστηκε ως απελευθερωτικός αγώνας (και υποστήριξε «αντιιμπεριαλιστικά» κινήματα στον αραβικό κόσμο και την Ινδία). Βάση γι’ αυτήν την αυτοκατανόηση αποτελούσε μία φετιχοποιημένη κατανόηση του καπιταλισμού: η αφηρημένη, άυλη και παγκόσμια κυριαρχία του κεφαλαίου κατανοούνταν ως η αφηρημένη, άυλη, παγκόσμια κυριαρχία των Εβραίων. Πολύ περισσότερο από μία επίθεση σε μία μειονότητα, ο αντισημιτισμός των ναζί κατανοούσε τον εαυτό του ως αντιηγεμονικό. Στόχος του ήταν η απελευθέρωση της ανθρωπότητας από την αμείλικτη πανταχού παρούσα κυριαρχία των εβραίων. Γι’ αυτό τον λόγο, έναν αιώνα πριν, ο αντισημιτισμός μπορούσε να χαρακτηριστεί «σοσιαλισμός των ηλιθίων». Σήμερα μπορεί να χαρακτηριστεί «αντιιμπεριαλισμός των ηλιθίων».

Αυτή η αντισημιτική μορφή «αντισιωνισμού», δυστυχώς, δεν είναι καινούρια. Βρισκόταν στο κέντρο των σταλινικών στημένων δικών στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ειδικά στην Τσεχοσλοβακία. Τότε, διεθνιστές κομμουνιστές, πολλοί από τους οποίους ήταν εβραίοι, κατηγορήθηκαν ως «σιωνιστές πράκτορες» και εκτελέστηκαν. Αυτή η κωδικοποιημένη μορφή αντισημιτισμού, η καταγωγή της οποίας δεν έχει καμία σχέση με αγώνες στη Μέση Ανατολή, μεταφέρθηκε εκεί στη συνέχεια από τη Σοβιετική Ένωση και τους συμμάχους της κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου – ιδιαίτερα από τις μυστικές υπηρεσίες της Ανατολικής Γερμανίας που δούλευαν με τους δυτικούς και τους μεσανατολικούς πελάτες τους (δηλαδή τη RAF[1] και τις ποικίλες «ριζοσπαστικές» παλαιστινιακές ομάδες).

Αυτή η μορφή «αριστερίστικου» αντισιωνισμού έχει συμμειχθεί με τον ριζοσπαστικό αραβικό εθνικισμό και τον ριζοσπαστικό ισλαμισμό – οι οποίοι δεν είναι περισσότερο προοδευτικοί από κάθε άλλη μορφή ριζοσπαστικού εθνικισμού, όπως ο ριζοσπαστικός αλβανικός ή κροατικός εθνικισμός, και για τους οποίους η παρόρμηση εξολόθρευσης εναντίον των εβραίων στο Ισραήλ δικαιολογείται ως στρεφόμενη εναντίων των «ευρωπαίων» αποικιοκρατών. Όταν η παρόρμηση εξολόθρευσης εναντίον των εβραίων είναι μέγιστη, τότε αμφισβητείται στον μέγιστο βαθμό η νομιμότητα ύπαρξης του Ισραήλ – με επιχειρήματα που ποικίλουν, από τον ισχυρισμό ότι οι περισσότεροι ευρωπαίοι εβραίοι δεν είναι βιολογικά μεσανατολίτες (ισχυρισμός που διατυπώθηκε το 1947 από την Ανώτατη Αραβική Επιτροπή και τώρα ανακυκλώνεται σα «νέα ανακάλυψη» από τον Shlomo Sand), μέχρι την ιδέα ότι είναι απλά ευρωπαίοι αποικιοκράτες οι οποίοι, σα pied noir,[2] πρέπει να επιστρέψουν σπίτι τους. Είναι ατυχές, αν όχι απροσδόκητο, που ριζοσπάστες εθνικιστές στη Μέση Ανατολή βλέπουν μ’ αυτούς τους όρους την κατάσταση. Καταντά παράλογο, ωστόσο, όταν ευρωπαίοι – ειδικά γερμανοί – ταυτίζουν τους εβραίους, την πιο καταδιωγμένη και σφαγμένη ομάδα ευρωπαίων εδώ και μία χιλιετία, μ’ αυτούς τους ίδιους τους ευρωπαίους. Ταυτίζοντας τους εβραίους με το δικό τους δολοφονικό παρελθόν, αυτοί οι ευρωπαίοι ξεγλιστρούν από την αντιμετώπιση αυτής της βαριάς κληρονομιάς. Το αποτέλεσμα είναι μία μόδα που παριστάνει πως μάχεται το παρελθόν, ενώ στην πραγματικότητα το συνεχίζει και το επεκτείνει.

Αυτή η μορφή αντισιωνισμού αποτελεί μέρος μίας εκστρατείας για την εξολόθρευση του Ισραήλ, η οποία ισχυροποιείται από τότε που ξεκίνησε η δεύτερη ιντιφάντα. Η εστίαση στην αδυναμία των παλαιστινίων καλύπτει αυτήν την απώτατη πρόθεση. Αυτή η μορφή αντισιωνισμού αποτελεί μέρος του προβλήματος, και όχι μέρος της λύσης. Απέχοντας πολύ από το να είναι προοδευτική, συμμαχεί με ριζοσπάστες άραβες εθνικιστές και ισλαμιστές, δηλαδή με τη ριζοσπαστική Δεξιά στη Μέση Ανατολή και, μ’ αυτόν τον τρόπο, ισχυροποιεί την ισραηλινή Δεξιά. Συνοικοδομεί έναν πόλεμο όλο και πιο μηδενικού αποτελέσματος που υπονομεύει κάθε πιθανή πολιτική λύση, όντας μία συνταγή ατελείωτου πολέμου. Το μίσος που εκφράζεται απ’ αυτόν τον αντισιωνισμό διαρρηγνύει τα όρια της πολιτικής γιατί είναι τόσο απεριόριστο όσο και το αντικείμενο που φαντασιώνεται. Αυτή η έλλειψη περιορισμών οδηγεί στο όνειρο της εξολόθρευσης. Οι γερμανοί, όπως και πολλοί άλλοι ευρωπαίοι, ξέρουν πάρα πολύ καλά αυτό το όνειρο. Είναι καιρός να ξυπνήσουν.

[1] Φράξια Κόκκινος Στρατός

[2] Χαρακτηρισμός για τους γάλλους αποικιοκράτες στην Αλγερία

Αναδημοσίευση από:

 http://dimotismos.wordpress.com/2010/08/04/%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CE%BC%CE%B1-%CE%B3%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%86%CE%B8%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%80%CF%89%CF%81%CE%BF/

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ

Παρέμβαση της Ομάδας Πρωτοβουλίας Για τη Διάσωση Και Επαναλειτουργία Της Δημοτικής Αγοράς Χαλκίδας στην εκδήλωση για την αποκατάσταση του Τζαμιού ( Εμίρ Ζαδέ ) στην  πλατεία Πεσόντων Οπλιτών.

unnamed (4)

unnamed (3)

unnamed (2)

ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ

PALIO TRAGOUDI

Σ’ ΑΠΟΧΤΗΣΑ

Σ’ είδα απ’ τ’ αμπέλια ν’ ανεβαίνεις
τα κλήματα περίπαθα μπλεγμένα στις αχτίνες σου –
σ’ είδα από τα νερά τα κύματα να σε φθονούνε,
από της φυλακής το παραθύρι σου φώναξα το χαίρε,
από τους ώμους του έρωτα κι ανάμεσα από τα φιλιά,
πάνω από τους καπνούς της μάχης.

Στ’ αλήθεια ευτύχησα γιατί δεν έγινα
δούλος κι αφέντης κανενός,
σ’ απόχτησα ξέροντας πως ανήκεις
σ’ όλα τα μάτια που σε βλέπουν.

Από τη συλλογή Ουρανία 1978

ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΕΜΑΣ

Ας έχουμε επίγνωση της ανεπάρκειάς μας
Ας μην ταυτίζουμε το γήρας μας με αυτό
του Κόσμου
Μην όλα τα μετράμε με τα μέτρα μας

Γεγονός πως φεύγουμε αδικαίωτοι
Όμως οι δρόμοι καθόλου δεν τελειώνουν
Τα οράματα θα συνεχίσουν την τροχιά τους
κι οι εξεγέρσεις αλλεπάλληλες
σαν τις εκρήξεις του άστρου της ημέρας
αέναα θα ξεσπούν

Όλα θα οικοδομούνται και χωρίς εμάς
Όλα θα βαίνουν στην αρχή τους και
στο τέλος τους
Χωρίς εμάς

Από τη συλλογή Μειλίγματα  1990

 

ΠΑΛΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Επάνω σε μια τάβλα την έχουν ξαπλωμένη
τ΄άσπρα της χέρια σέρνουνται στο χώμα, στα χαλίκια
σέρνεται κι η πλεξούδα της στη σκόνη
κι η φούντα της σαν σκούπα ολόχρυση το δρόμο καθαρίζει
και σκουπισμένο τον αφήνει απ΄ τ΄ αγκαθόξυλα
για να περνούν ξυπόλητοι και ποδεμένοι,
όσοι την παν νεκροί να την πομπέψουνε
στου Κλαδισού την ποταμιά.
Θανάτου αέρας σήκωσε τα σωθικά της
ξωπίσω της πολλοί, κι αδέλφια ακόμα, τηνε περιγελούν
και την πρησμένη της κοιλιά κεντούν μ΄ ένα καλάμι …
Τ΄ αχείλι της σκισμένο δεν σαλεύει
να δώσει πάλι δίκια απόκριση στα όσα της λέγαν
σε μας παράδωσε το μετερίζι της τιμής της.
Ήταν εκεί κι η μάνα μου κι άλλες μανάδες
όπου πρωί-πρωί τις σύρανε να δούνε την ντροπή
να δούνε τι μας καρτερεί και μας που ανταρτέψαμε
μα κείνες τήνε κλάψανε και τη μοιρολογήσανε
την τρυφερή της παρθενιά σπαραχτικά εμαρτύρησαν
στις λυγαριές και στα πουλιά του ποταμού,
για θυγατέρα τους την ελογάριασαν•
με τ΄ ακριβό σταμνί του δρόμου της επλύναν
το κέρινό της πρόσωπο το παιδιακίσιο με τα δυο
γεφυρωτά της φρύδια απ΄ όπου εδιάβηκεν
η Λευτεριά με την Αγάπη για να παν αντίπερα
σ΄ άλλους καιρούς καλύτερους κι ειρηνεμένους.
Μα εκείνοι μανιασμένοι κι άσπλαχνοι
παίρνουν σπαθί και κόβουν το κεφάλι της
και σε κοντάρι το καρφώνουνε με την πλεξούδα
να σειέται στον αέρα και να γνέφει αδιάκοπα
κι φούντα της ολόχρυση να διώχνει τα πουλιά της φρίκης.

Περαστικός ας ήταν να τη δει τραγουδιστής
για να της πει τ΄ αξέχαστο τραγούδι,
εγώ είμαι ένα μικρό πουλί μέσα στην καλαμιά
δε τραγουδώ, δεν κλαίω, μόνο θυμίζω
σημάδι έχω τη φωλιά μου εδώ, δε φεύγω
μαζί με τ΄ άλλα τα πουλιά για να ξεχειμωνιάσω …

Από τη συλλογή Βορεινό Προάστιο, ΠΟΙΗΜΑΤΑ, εκδ. Γαβριηλίδης Αθήνα, 2008)

Δος μου όνομα

Ποια είμαι; Ποια είμαι;
μα την αλήθεια, δε θυμάμαι.
Μάργωσε η μνήμη μου, έρχεται χιόνι
τ’ ακούω, απ’ τα βουνά που κατεβαίνει
ριγούν οι ευκάλυπτοι. Ποιο τα’ όνομά μου;

Δος μου εσύ όνομα
που’ σαι άγγιχτος και νέος.

Η μέλλει της να φύγει και να ξεχαστεί,
η αχόρταγη είμαι των ήχων και των λόγων,
η ώριμη πριν να μεστώσει,
η άγουρη στην ωριμότητά της,
η αμφίβια όπου πατάει κι όπου πετάει μαζί.

Η μέλλει της να ξεχαστεί.

Από τη συλλογή Το λαγούτο, Αθήνα 1971

ΤΣΑΚΙΖΩ ΤΙΣ ΛΙΑΝΕΣ ΕΛΙΕΣ

Τσακίζω τις λιανές ελιές και συλλογίζομαι
όσά ΄τανε να γίνουν κι απομείναν
σύννεφα, όπου δεν ρίξαν τη βροχή
παρά τα σκόρπισεν ενάντιος άνεμος.

Θα τις γλυκάνω με το βρυσικό νερό
με τ΄άλλαγμα η πικράδα τους θα φύγει
μάραθο και λεμόνι θα τους βάλλω να ευωδιάσουνε

Μα η πίκρα η δικιά μου πως γλυκαίνει;

Ωσάν την πράσινην ελιά να με τσακίζανε
δεν θα ΄φευγα με τους προσκυνημένους.

Από τη συλλογή Κατώφλι και παράθυρο, 1962

ΒΑΣΙΛΙΚΗ Κ.

Ας ήμουν άξια να ΄στηνα τραγούδι
μεγάλο, ωσάν καράβι αρματωμένο
άφοβο του καιρού.
Τραγούδι για την ομορφιά σου, για τα νειάτα σου
και για τη μοναξιά σου,
και να ειπώ :
Το πώς εδέχτης ν΄αποθάνεις και δεν έρριξες
βλέμμα για τον Απρίλη πικραμένο
το πώς σηκώθηκες μονάχη σου
και στάθηκες μ΄ολάνοιχτα τα μάτια.

Μπροστά σου εφτά τουφέκια
πίσω σου το χάραμα
με τα τριαντάφυλλα και με τους κρόκους,
τι σούδινε κουράγιο, τι σε φτέρωνε
τι κύταζαν τα μάτια σου πέρα-μακριά
κι ήτανε τόσο ξάστερο το μέτωπό σου
ποιαν Ευτυχία, ποιαν Άνοιξη είδες να ξημερώνει
πίσω από τα τειχιά κι από τα σίδερα.
Γίνε οδηγός μου πνέμα ηρωϊκό!
Κάνε ν΄αστράψει και για μένα αναλαμπή
από τη φλόγα που σε συνεπήρε.

Από τη συλλογή Ποιήματα, (Εγκώμιο) 1957

ΟΛΓΑ ΚΑΜΠΑΝΙΕΡΗ

Ένα όνειρο, μια παιδιακίσια σκανταλιά
με τις μικρές εργάτισσες μπροστά στις μηχανές
ξεχάστηκε …
Γύρισε η λουρίδα ξαναγύρισε λεπίδα και τσεκούρι αλύπητο
της χώρισε το μπράτσο.
Δεξιά της τώρα ένα μανίκι αδειανό ανεμίζει
απ΄ τα ζερβά το χέρι της το μοναχό·
με τούτο μόνο πέρασε στ΄αντάρτικο κι εβάσταξε τουφέκι
με τούτο πάλεψε τα βάσανα της φυλακής
μ΄αυτό κεντούσε τα προικιά που δεν εχάρηκε
ποτέ της …

Από τη συλλογή Κατώφλι και παράθυρο, 1962

ΑΝΕΜΟΣ ΑΟΚΝΟΣ

Δεν έχω φόβο πια κανένα
Μέσα μου υπάρχουν
οι φόβοι μ΄όλα τους τα πρόσωπα
Η φλούδα μου σκληρή – χυμοί στο βάθος
Ιδανική εποχή ποτέ μη δύσεις

Άνεμος άοκνος σκορπάει
τη σκόνη μου στα πεύκα στρόβιλος
την ανεβάζει εκεί απ΄όπου επάρθη
φυσάει τον αναμμένο Αρκτούρο

Ήσουν η δημιουργία κάποτε θάλασσα για μένα
ήσουν ο Ωκεανός πριν δω πριν μαθητεύσω
στων άστρων το δρυμό –
πριν να γνωρίσω των αριθμών το ρίγος

Από τη συλλογή Μειλίγματα, 1990

ΤΗΝ ΑΡΜΟΝΙΑ ΖΗΤΩ

Την αρμονία ν΄ακούσω ζητώ
τη μουσική της γαλήνης
όπως απ΄τα λιβάδια ακούγεται
την ώρα που τ΄άστρα δακρύζουν
και την πρωινή πάχνη υφαίνουν.
Τότε αναδείχνεται του αγκαθιού το φύλλο
σαν ασημένιο κέντημα πάνω στο χώμα
η εύνοια τ΄ουρανού προσγειώνεται
και προστατεύει τον ύπνο του σπόρου.
Άγια τα γήινα, μα εγώ έχω κινήσει
για των ερωτημάτων τους κόσμους,
διάλειμμα στη θλίψη η περιέργειά μου.

Ανία της έντασης
πλήξη των σχέσεων και πλήξη της μοναξιάς
να ξεφύγω θέλω και να φύγω ακμαία,
με τη γύρη των άστρων ν΄αφομοιωθώ.
Νεφέλη πάνω απ΄το κάστρο αυτό να με σηκώσει.

Από τη συλλογή Ουρανία, 1978

ΤΟΠΙΟ Β΄

Είδα το Βέλες
από τα χιόνια του να φέγγει
στους γυμνούς λόφους κρατημένο
όπως παιδί στης μάνας του το στήθος
ώρα πολέμου, ώρα αποκλεισμού.

Στάζουν οι στέγες του και κρύσταλλα
ματώνουν το μουντό πρωί
στις ράγες στο σταθμό χειμώνας
στους ώμους του Άγγελου το χιόνι.

Τον Κόστα Ράτσιν
είδα να ταλαντεύεται να πέφτει
καθώς πουλί, την τουφεκιά ν΄αντιλαλεί
να τον θρηνούν του Λόπουσνικ οι οξιές
όχι στον ύπνο μου – ύπνο δεν έχω.

Το Βέλες σκέφτομαι
κι αυτόν τον μοιρασμένο ποταμό του
που παρασύρει ατάραχος τους ρύπους
περιφρονά τις έριδες, τις βίζες.
Ενωτικός, αγαθοδαίμων.

Από τη συλλογή Ευνοημένοι, 1998

Η ΑΠΛΩΣΤΡΑ

Φυσάει αέρας στεγνωτής
κινάει τα τέλια της απλώστρας σαν τα ξάρτια,
φουσκώνει ασπρόρουχα και σκούρα μανιασμένα.

Ωσάν καράβι η αυλή μου, όπου το σπρώχνει ο άνεμος
σ΄αγνώριστα ταξίδια,
έβαλε μπρος να ξεσηκώσει τα ντουβάρια.

Σπρώχνει κι εμέ π’ απλώνω μ΄ανοιχτά τα χέρια
– έτσι λιγνή κι ανάλαφρη
σα φύλλο θα με πάρει –
και να ΄τανε να μ΄έφερνε στα πέλαγα
μακριά από τη ζωή του μόχθου και της έγνοιας. 

Από τη συλλογή Κατώφλι και παράθυρο,1962

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΩ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ

Πρέπει να προφυλάξω τη μητέρα
να την προετοιμάσω για τα γηρατειά.
Την πείρα μου δεν έχει, βιάστηκε
ν΄αποδημήσει πριν ασπρίσουν
τα ωραία της μαλλιά.

Στον ύπνο μου τη βλέπω νέα
στις αρρώστιες, στις θλίψεις μου να με παρηγορεί
στους φόβους μου να με καθησυχάζει :
δεν είναι αλήθεια να με βεβαιώνει
γι αυτά που ακούς να λένε.
Θάνατος, κάτω κόσμος δεν υπάρχει
ποτέ δε συναντήσαμε το μαύρο καβαλάρη.

Αύρες είμαστε, αγέρας
στα φύλλα κατοικούμε
γι αυτό φθινόπωρο να΄σαι προσεκτική …

Από τη συλλογή Ευνοημένοι, 1998

Εγκώμιο

(απόσπασμα)

Πάντοτε δείλιαζες να παίρνεις·

δισταχτική είχες την παλάμη και στο δίκιο σου·

και για την πληρωμή του μεροκάματού σου

εχρώσταες χάρη.

Δε σε φελήσανε οι αγώνες μου.

Εσύ ήθελες να μείνεις πάντοτε παράμερα, και, ταπεινή,

από τον ουρανό περίμενες ανάπαψη.

Να ‘σουν κοντά μου με το χαμηλό

τσεμπέρι, το δειλό περπάτημα χωρίς ελπίδα

— ας μην περίμενες χαρά και δικαιοσύνη.

Πάρε, για σένα τα ‘φεραν τα ρόδα και τ’ αρώματα,

τα σπάνια, τ’ ακριβά του κόσμου εσέ ταιριάζουνε,

εργάτισσά μου αφρόντιστη κι αστόλιστη.

Πάρε τα τα στεφάνια και τα κρύσταλλα

με τα τριαντάφυλλα και με τις δάφνες.

Για σε θα σκύβουνε στο μάρμαρο οι τεχνίτες,

οι σμίλες θα ιστορούνε το μόχτο σου,

μ’ ανάγλυφα θα διηγούνται τα πάθη σου,

η Τέχνη θα καταδεχτεί να υψώνει αιώνια

κι άφθαρτη τη θύμησή σου.

Οι γενναίοι δοξαστήκανε κι οι ήρωες,

όσοι κρατήσαν τη Ζωή και φύλαξαν τo Δίκιο.

Τώρα περνάς εσύ με το δειλό περπάτημα, το κουρασμένο,

και μπαίνει η Ταπεινότη σου στο Ηρώο.

Φόριε τα ρούχα της δουλειάς και το τσεμπέρι,

βάστα και το ταγάρι σου με το φαΐ της φυλακής

— με τούτα τα ιερά άμφια σε θέλουμε να μπεις

στης αιωνιότητας τη δόξα!

Από τη Συλλογή Ποιήματα (1957)

Πώς παγιδεύτηκα

Πώς παγιδεύτηκα σ’ αυτό το σκοτεινό νεφέλωμα

σ’ αυτά τα δίχτυα που κλωσούν

καινούρια άστρα κι αναλώνονται

στης άναρχης δημιουργίας τις φλόγες;

Εδώ θ’ αφανιστώ και θ’ αφομοιωθώ

χωρίς τουλάχιστο το λαμπρό θάνατο

που ’χουν τα ουράνια σώματα.

Ο πόνος μ’ έφερε, ο πόνος θα μου δώσει τέλος;

Αόρατες δυνάμεις μ’ οδηγούνε όπου δεν θέλω

και με πάνε αντίθετα, πάντα αντίθετα,

η αγάπη μού δίνεται άκαιρη όταν δεν τη ζητώ,

μια καταπίεση ακόμα

κι όλο μακραίνω στην παγίδα ωστόσο μέσα.

Από τη συλλογή Ουρανία, Κέδρος, 1978

http://www.poiein.gr/archives/14085

http://www.victoriatheodorou.blogspot.gr/

César Vallejo

video-imagen-csarvallejo

Τα εννιά τέρατα

Και δυστυχώς
ο πόνος στον κόσμο μεγαλώνει συνεχώς
μεγαλώνει τριάντα λεπτά το δευτερόλεπτο, βήμα βήμα
και η φύση του πόνου είναι διπλός πόνος
και η συνθήκη του μαρτυρίου, σαρκοβόρος, αχόρταγη,
είναι διπλός πόνος
και η λειτουργία της πιο καθαρής χλόης, διπλός
πόνος
και το καλό του να είσαι, η κατήφειά μας εις διπλούν.

Ποτέ, ανθρώπινοι άνθρωποι
δεν υπήρξε τόσος πόνος στο στήθος, στο πέτο, στο πορτοφόλι,
στο γυαλί, στο κρεοπωλείο, στην αριθμητική!
Ποτέ τόση επίπονη συμπάθεια
ποτέ δεν εφόρμησε η απόσταση από τόσο κοντά
ποτέ, ποτέ η φωτιά
δεν έπαιξε καλύτερα το ρόλο του θανατερού κρύου!
Ποτέ, κύριε υπουργέ υγείας, δεν ήταν η υγεία
πιο θανάσιμη
ποτέ δεν εξήγαγε τόσο μέτωπο απ’ το μέτωπο η ημικρανία!
Ποτέ δεν είχε το κομοδίνο στο συρτάρι πόνο
η καρδιά στο συρτάρι πόνο
η σαύρα στο συρτάρι πόνο.

Η κακοτυχία μεγαλώνει, αδέλφια άνθρωποι,
πιο γρήγορα απ’ τη μηχανή, σαν δέκα μηχανές, και μεγαλώνει
με τα ζωντανά του Ρουσώ, με τα γένια μας·
κι είναι μια πλημμύρα με τα δικά της υγρά
με την δική της λάσπη, το δικό της στέρεο σύννεφο!
Το πάσχειν αντιστρέφει τις θέσεις, επενεργεί
στο ότι το υγρό στοιχείο του σώματος είναι κάθετο
ως προς το πεζοδρόμιο,
το μάτι βλέπεται και το αυτί ακούγεται
και αυτό το αυτί χτυπά εννιά φορές την ώρα
του κεραυνού, και εννιά ξεκαρδίσματα
την ώρα του σιταριού, και εννιά θυληκούς ήχους
την ώρα του θρήνου, και εννιά ύμνους
την ώρα της πείνας, και εννιά βροντές
και εννιά χτυπήματα με το μαστίγιο, μείον μιας κραυγής.

Ο πόνος μας αρπάζει από πίσω αδέρφια,
σε προφίλ
και μας οδηγεί άγριους στις ταινίες,
μας καρφώνει πάνω στα γραμμόφωνα
μας ξεκαρφώνει στο κρεβάτι, πέφτει καθέτως
πάνω στα εισιτήριά μας, τις επιστολές μας,
και είναι πολύ σοβαρό να υποφέρεις, μπορεί κάποιος να προσευχηθεί…
Γιατί σαν αποτέλεσμα
του πόνου, υπάρχουν κάποιοι
που γεννιούνται, άλλοι μεγαλώνουν, άλλοι πεθαίνουν,
και άλλοι που γεννιούνται και δεν πεθαίνουν, άλλοι
που πεθαίνουν χωρίς να έχουν γεννηθεί, και άλλοι
που ούτε γεννιούνται ούτε πεθαίνουν (η πλειοψηφία)
Και παρόμοια, ως αποτέλεσμα
του πάσχειν, είμαι θλιμμένος
ως τα νύχια, και πιο θλιμμένος ως τον αστράγαλο,
απ’ το να βλέπω το ψωμί, σταυρωμένο, το γογγύλι,
αιμόφυρτο,
το κρεμμύδι, να κλαίει,
τα σιτηρά γενικά, το αλεύρι,
το αλάτι, να γίνονται σκόνη, το νερό, να γλυστρά,
το κρασί, ένα ίδε ο άνθρωπος,
τόσο χλωμό χιόνι, τόσο φλογερός ήλιος!
Πώς, αδελφοί
να μην σας πω ότι δεν το αντέχω άλλο και
δεν μπορώ άλλο να αντέξω τόσο συρτάρι,
τόσο λεπτό, τόση
σαύρα και τόση
αντιστροφή, τόση απόσταση και τόση δίψα για δίψα!
Κύριε υπουργέ υγείας, τι να κάνω;
Αχ, δυστυχώς, ανθρώπινοι άνθρωποι
υπάρχουν, αδέρφια, υπερβολικά πολλά να κάνεις.

Μάζα

…Προκάτ τρελό σενάριο
και σκηνικά “στημένα”
μας όρισαν τα ερπετά
που ζουν στα παρασκήνια..,
κι εμείς.., “χωρίς να θέλουμε”..,
παίζουμε τη ζωή “μας”..,
ζωή απ’ τα καλούπια -τους
κι απ’ την υποταγή μας..!
Ξεκινάμε ανθρώποι…
και, μετά, στα σχολειά..,
σπουδαστήρια πετάγματος, τάχα..,
τα φτερά μας ‘ξαλείφουνε δόλια..,
κι η ζωή μας πορεία
σε σχοινί τεντωμένο…
κι από κάτ’ ένας βόθρος ανοιχτή αγκαλιά..!
Τελικά.., με κομμένα φτερά
και το πέταγμα χίμαιρα..,
καταντάμε κατθρώποι..!
Σικέ μιας Μοίρας έρμαια…
καταραμένο κλήρο
μας δώσαν σκάρτη μοιρασιά
της Γης οι Μοιροπλάστες..,
κι εμείς.., σαν τον δεχτήκαμε..,
φτιάχνουμε την ψυχή “μας”..,
ψυχή απ’ τα κουρέλια -τους
κι απ’ την ψευδαίσθησή μας..!

Ποίημα για να διαβαστεί και να τραγουδηθεί 
Για τη Δεισδαιμόνα


Ξέρω πως υπάρχει μια περσόνα
που με ψάχνει στo χέρι της, μέρα-νύχτα
και με συναντά, κάθε λεπτό, στα παπούτσια της.
Αγνοεί πως η νύχτα είναι θαμμένη
με σπιρούνια πίσω απ’ την κουζίνα;

Ξέρω πως υπάρχει μια περσόνα που αποτελείται από τα μέρη μου,
την οποία καθιστώ ακέραια όταν η μέση μου
καβαλά την ακριβολογική μικρή πέτρα της
Δεν ξέρει ότι το νόμισμα
που έχει πάνω χαραγμένη την μορφή της δεν θα επιστραφεί στο κομπόδεμά της;

Ξέρω τη μέρα,
αλλά μού έχει διαφύγει ο ήλιος·
Ξέρω την οικουμενική πράξη που επιτέλεσε στο κρεβάτι της
με ξένο θάρρος και μ’ αυτό το χλιαρό νερό, του οποίου
η επιφανειακή συχνότητα είναι ένα ορυχείο.
Είναι τόσο μικρή, ίσως, αυτή η περσόνα,
που ακόμα και τα ίδια της τα πόδια την πατούν;

Ένας γάτος είναι το όριο ανάμεσα σε μένα και σ’ αυτή
στην άκρη ακριβώς της κούπας του νερού του
Την βλέπω στις γωνιές του δρόμου, το πέπλο της
να ανοίγει και να κλείνει, πρώην φοινικιά ερωτηματική…
Τι μπορεί να κάνει παρά να αλλάξει κλάμμα;

Αλλά με ψάχνει και με ψάχνει. Τι ιστορία!

(μτφρ. :Radical Desire)

Αναδημοσίευση από:

http://radicaldesire.blogspot.gr/2011/07/cesar-vallejo.html

Cesar Vallejo, Μάζα

http://radicaldesire.blogspot.gr/2011/07/cesar-vallejo_12.html

 

Ο Σέσαρ Βαγιέχο (César Abraham Vallejo Mendoza, 16 Μαρτίου 1892 – 15 Απριλίου 1938) ήταν ένας περουβιανός ποιητής. Αν και κατά τη διάρκεια της σχετικά σύντομης ζωής του δημοσίευσε μόνο τρεις ποιητικές συλλογές, εν τούτοις θεωρείται ένας από τους μεγάλους ποιητικούς καινοτόμους του 20ού αιώνα. Πάντα ένα βήμα μπροστά απ” τα υπόλοιπα λογοτεχνικά ρεύματα, το καθένα απ” τα βιβλία του ήταν ξεχωριστό απ” τ” άλλα και, υπό μία έννοια, επαναστατικό.

Γεννήθηκε στο Σαντιάγο ντε Τσιούκο, ένα απομακρυσμένο χωριό στις περουβιανές Άνδεις. Σπούδασε λογοτεχνία στο Universidad de la Libertad στο Τρουχίγιο του Περού. Η έλλειψη χρημάτων τον ανάγκασε να σταματήσει τις σπουδές του για ένα χρόνο και να εργαστεί σε μια φυτεία ζάχαρης, τη Χασιέντα Ρόμα, όπου είδε από πρώτο χέρι την εκμετάλλευση των αγροτών, μια εμπειρία που θα ασκούσε αργότερα σημαντική επίδραση στα πολιτικά του πιστεύω και στην ποιητική αισθητική του. Ο Βαγιέχο πήρε το πτυχίο του στην Ισπανική λογοτεχνία το 1915, την ίδια χρονιά που γνώρισε τη μποέμικη πλευρά του Τρουχίγιο, ειδικότερα μέσω των συνιδρυτών του APRA [1], Αντενόρ Ορίγο και Βίκτορ Ραούλ Άγια ντε λα Τόρρε.

Το 1916 μετακόμισε στη Λίμα, όπου σπούδασε, δούλεψε σαν δάσκαλος, ήρθε σε επαφή με την καλλιτεχνική και πολιτική πρωτοπορία της εποχής και άρχισε να γράφει τα ποιήματα που το1919 θα εκδίδονταν στην ποιητική συλλογή Οι Μαύροι Μαντατοφόροι (Los Heraldos Negros). Ο Σ.Β. υπέστη διάφορες συμφορές στα επόμενα έτη: έχασε τη θέση διδασκαλίας του γιατί αρνήθηκε να παντρευτεί μια γυναίκα με την οποία είχε ερωτική σχέση, η μητέρα του πέθανε το 1920, και φυλακίστηκε για 120 ημέρες για την υποτιθέμενη υποκίνηση μιας εξέγερσης στο Σαντιάγο ντε Τσιούκο. Το 1922 δημοσίευσε τη δεύτερη ποιητική συλλογή Τρίλθε (Trilce). Στο Τρίλθε, που άρχισε να το γράφει στη φυλακή, εγκαταλείπει τους γνωστούς κανόνες της ποιητικής έκφρασης και καταργεί τη γραμματική διάρθρωση της ισπανικής γλώσσας. Τα ποιήματα εδώ διαπνέονται από έναν ανανεωτικό άνεμο, ενώ πολλά φαίνεται να είναι γραμμένα σε κατάσταση παραληρήματος.

Μετά τη δημοσίευση των βιβλίων με διηγήματα Μελογραφικές σκάλες (Escalas melografiadas) και Άγρια γλώσσα (Fabla salvaje) το 1923, ο ποιητής μετανάστευσε στην Ευρώπη κάτω από την απειλή της φυλάκισης, και παρέμεινε εκεί μέχρι το θάνατό του στο Παρίσι το 1938. Όλα αυτά τα χρόνια κύλησαν μέσα σε τρομερή φτώχεια στο Παρίσι, τρία ταξίδια στη Ρωσία και μερικά χρόνια στην Ισπανία στις αρχές της δεκαετίας του ’30. Πέθανε στις 15 Απριλίου 1938, από μια άγνωστη ασθένεια που τώρα εικάζεται πως ήταν μια μορφή ελονοσίας. Τάφηκε στο Μοντρούζ, νεκροταφείο για τους φτωχούς.

Ο Βαγιέχο υπήρξε πρωτοπόρος γιατί έγραψε σουρεαλιστική ποίηση πριν από τους σουρεαλιστές, ασχολήθηκε με την αυτόματη γραφή πριν από τον Μπρετόν, έγραψε μοντέρνα ταυτόχρονα με τους μοντερνιστές και έγραψε ποίηση αποδομητική προτού ανακαλυφθεί ο όρος. Υπήρξε ένας κινηματίας της ποίησης πολύ προτού γεννηθούν τα ποιητικά ευρωπαϊκά κινήματα. Και για τον λόγο αυτόν η προσφορά του στο ποιητικό στερέωμα είναι μοναδική και ανεκτίμητη.

Σημειώσεις

  1.  Alianza Popular Revolucionaria Americana ((Νότιο)Αμερικανική Λαϊκή Επαναστατική Συμμαχία).

(Πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%AD%CF%83%CE%B1%CF%81_%CE%92%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%AD%CF%87%CE%BF)

 

 

Μαύρο, σχεδόν μπλε βαθύ

leconomista
Στο πολύκροτο φιλμ «Χίτλερ, μια ταινία από τη Γερμανία» ο σκηνοθέτης Χανς Γιούργκεν Ζίμπερμπεργκ επιχείρησε να δείξει κάτι που οι περισσότεροι απωθούσαν ως σκέψη: ότι ο ναζισμός δεν προέκυψε στη Γερμανία από ιστορικό ατύχημα ούτε μόνο από το «τραύμα των Βερσαλλιών» και την οικονομική κρίση, αλλά ήταν απότοκος μιας μακράς πολιτισμικής παράδοσης που περιείχε σπέρματα της ιδεολογίας του ή λίπανε το έδαφος για να βλαστήσει και να θεριέψει αυτό το τερατώδες γέννημα.
Ενας έλληνας Ζίμπερμπεργκ, αν και είναι απίθανο να εμφανιστεί, θα έβρισκε μπόλικο υλικό για μια αντίστοιχη γενεαλογία του φαινομένου της Χρυσής Αυγής. Ακούμε ολοένα ότι το κόμμα αυτό είναι αντισυστημικό. Αν όμως «σύστημα» είναι οι κρατούσες πεποιθήσεις ή δοξασίες ενός λαού για τον εαυτό του και τον έξω κόσμο, αυτές που καλλιεργούνται από την κρατική εκπαίδευση, τη λόγια παράδοση και τη δημώδη κουλτούρα, τότε η ΧΑ είναι το αυθεντικότερο συστημικό κόμμα. Ολες τις πρώτες ύλες της ιδεολογίας, της ρητορικής και της πρακτικής της τις αντλεί από το κατεστημένο εθνικό αφήγημα, όπου υπάρχουν διάσπαρτες. Και δεν τις μεταποιεί καν. Απλώς τις συναθροίζει, τις συναρμόζει και, όπου είναι ανάγκη, τις προεκτείνει.
Για τη ΧΑ η έννοια του έθνους ανάγεται στην έννοια της φυλής. Αλλά ούτε δική της είναι αυτή η ιδέα ούτε χρειάστηκε να την αντιγράψει από το «Mein Kampf». Μας είναι πολύ οικεία από την εγχώρια διανοητική εργαλειοθήκη. Η ποίηση και η πεζογραφία μας, για παράδειγμα, βρίθουν λυρικών και δοξαστικών αναφορών στην «ελληνική φυλή», όπου ο όρος χρησιμοποιείται με τρόπο που υπαινίσσεται κάτι αρχέγονο, διαχρονικά αναλλοίωτο και εξ υπαρχής ομοιογενές. Στη διαμόρφωση του ελληνικού έθνους, δηλαδή, δεν μπορεί να συμμετείχαν και άλλες «φυλές» εκτός από την ελληνική. Υπάρχουν βέβαια κάτι Αρβανίτες, κάτι Βλάχοι κ.λπ., αλλά η εθνική ιστοριογραφία, λαογραφία και ανθρωπολογία μας έχουν αποδείξει και εξακολουθούν να αποδεικνύουν με ζηλευτή, αν και κάπως νευρική εφευρετικότητα, ότι και αυτοί όλοι είναι «φυλετικά» Ελληνες. Δεν έμενε για τη ΧΑ παρά να κάνει ένα μικρό, εύλογο βήμα παραπέρα: αυτό το θαυματούργημα που λέγεται ελληνική φυλή και διατηρήθηκε ανόθευτο τρεις χιλιάδες (ή και τριακόσιες χιλιάδες) χρόνια δεν μπορούμε να το αφήσουμε τώρα να μολυνθεί από τα ξένα, κατώτερα γονίδια που κουβαλούν οι μετανάστες. Θα τους πολεμήσουμε διά ροπάλου, μαχαιριού και περιστρόφου, ώσπου να ξεκουμπιστούν.
Η ελληνική «φυλή» είναι περικυκλωμένη γεωγραφικά από άλλες «φυλές» που την επιβουλεύονται. Στην περίπτωση όμως αυτών των μοχθηρών γειτόνων η λέξη «φυλή», όπως βλέπουμε από την εθνική γραμματεία μας, δεν παράγει τις ευγενείς αντηχήσεις που τη συνοδεύουν όταν χρησιμοποιείται για τον Ελληνισμό: παραπέμπει σε βαρβαρικά φύλα, που έχουν τόσο περίσσευμα σε απληστία, επιθετικότητα και αιμοβορία όσο έλλειμμα σε πολιτισμό. Γι’ αυτό η Ελλάδα πρέπει να βρίσκεται διαρκώς σε πολεμική επιφυλακή. Η στρατιωτικοποίηση του Εθνους, αρχίζοντας από την παιδεία, είναι μια ιδέα που έχει βρει πλήθος υποστηρικτών μεταξύ των θεωρητικών μας, όχι μόνο σε μακρινές και πολιτικά έκρυθμες εποχές αλλά ακόμη και τη δεκαετία του 1990. Και ούτε περιορίζεται στη θεωρία. Οι μαθητικές παρελάσεις σε στρατιωτικό στυλ, φαινόμενο μοναδικό για σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, έχουν θιασώτες ακόμη και στις γραμμές της αριστερής διανόησης. Ο μιλιταρισμός της ΧΑ δεν είναι τόσο εξωτικό φρούτο όσο θέλουμε να πιστεύουμε.
Εκτός από τους όμορους βαρβάρους το έθνος μας αντιμετωπίζει και έναν άλλο, ακόμη πιο επικίνδυνο εχθρό: τη Δύση, που είναι (όλως συμπτωματικά…) η μήτρα του κοινοβουλευτισμού. Εδώ, πρόκειται για σύγκρουση που κρατάει χίλια χρόνια και βάλε. Ιστορικοί, αρθρογράφοι, δοκιμιογράφοι, μυθιστοριογράφοι μας από το δεξιό ώς το αριστερό άκρο του ιδεολογικού φάσματος ανακαλύπτουν, εκθέτουν και σχολιάζουν κάθε τόσο σε τόνο δραματικής προειδοποίησης καινούργιες εκφάνσεις του μίσους των Δυτικών για τον Ελληνισμό και της άοκνης προσπάθειάς τους να τον εξοντώσουν, καινούργιες αποδείξεις της δυτικής υπαιτιότητας για όλα τα δεινά που μας έχουν βρει (ανάμεσά τους και το κράτος που λέγεται Ελλάδα). Θρησκευτικοί φιλόσοφοι, μυστικιστές και ιεράρχες έχουν χύσει τόνους μελάνι για να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει σημείο επαφής ανάμεσα στο θεολογικό υπόβαθρο του δυτικού και του ορθόδοξου (πνευματικά ανώτερου, φυσικά) πολιτισμού. Εξ αντιθέτου, όλη αυτή η φιλολογία, με εντυπωσιακή τη συμβολή της κομμουνιστικής πλευράς, συντηρεί τον μύθο του ξανθού γένους, την ιδέα μιας Ρωσίας πάγια φιλικής και υποστηρικτικής για τα συμφέροντά μας, από τους τσάρους ώς τον Πούτιν. Ο φιλοπουτινισμός της ΧΑ έχει βαθύτερες και πιο απλωμένες πολιτισμικές ρίζες από αυτόν των ακροδεξιών κομμάτων της Δυτικής Ευρώπης.
Ούτε ο αντισημιτισμός της φύτρωσε σε κανένα θερμοκήπιό της. Για εκατομμύρια Ελληνες οι Εβραίοι είναι, μαζί με τους Δυτικούς (με τους οποίους άλλωστε συνεργούν), ο προαιώνιος εχθρός του Ελληνισμού. Η σταθερή άρνηση ή αποσιώπηση αυτού του φαινομένου εγγυάται τη διαιώνισή του. Πριν από χρόνια, ένα μυθιστόρημα που τόλμησε να θεματοποιήσει την ιστορία της «συνωμοσίας του αίματος» ξεσήκωσε κατακραυγή και μηνύσεις. Ελάχιστα έχουν γραφτεί (και αυτά με απόσταση ασφαλείας από την Ελλάδα) για ό,τι ακολούθησε στη Θεσσαλονίκη τη μεταφορά των Εβραίων της στο Αουσβιτς. Εξάλλου, αν έπρεπε να κρίνουμε μόνο από τη λογοτεχνία μας, η εβραϊκή παρουσία στη Θεσσαλονίκη υπήρξε το πολύ περιθωριακή. Ολα αυτά είναι ελάχιστα δείγματα από τα πάμπολλα, δυστυχώς, συμπτώματα εβραιοφοβίας και λανθάνοντος αντισημιτισμού στην Ελλάδα.
Σε καμία χώρα του κόσμου η διδασκαλία της Ιστορίας στη δημόσια εκπαίδευση δεν ευθυγραμμίζεται με την ιστορική αλήθεια. Αλλά πουθενά αλλού, τουλάχιστον στην Ευρώπη, η ιστορική αλήθεια δεν υποφέρει τόσο πολύ όσο στο ελληνικό σχολείο. Ο μέσος Ελληνας κουβαλάει από τα θρανία μια τόσο στρεβλή αντίληψη για την ιστορία της χώρας του ώστε η επαφή του με κάποιους κοινούς τόπους των ιστορικών, όπως έγινε με τη σειρά του Σκάι για το ’21 πριν από λίγα χρόνια, τον σοκάρει και τον εξαγριώνει. Αν προσθέσουμε την εθνική ξιπασιά που συντηρεί ανόητους μύθους, όπως αυτός για τις πέντε εκατομμύρια λέξεις της ελληνικής γλώσσας, θα δούμε σε πόσο ευνοϊκό έδαφος ρίχνει τον δηλητηριώδη σπόρο του ο χρυσαυγίτικος εθνικισμός.
Μια απομυθοποίηση της ΧΑ θα έδειχνε ότι αυτό το «αντισυστημικό» κόμμα αρδεύεται από τη νερομάνα του συστήματος. Αλλά τότε θα απομυθοποιούνταν και το ίδιο το σύστημα. Θα το αντέχαμε;
Αναδημοσίευση από: http://www.tanea.gr/opinions/all-opinions/article/5131067/mayro-sxedon-mple-bathy/

ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (ΠΟΙΗΣΗ)

_2_1_1

 

ΘΑ ΕΠΙΜΕΝΕΙΣ

Όσο ψηλά κι αν ανεβείς εδώ θα παραμένεις.

Θα σκοντάφτεις και θα πέφτεις εδώ μες στα χαλάσματα

χαράζοντας γραμμές

εδώ θα επιμένεις δίχως βία

χωρίς ποτέ να καταφύγεις στη βολική απόγνωση

ποτέ στην περιφρόνηση

κι ας έχουν σήμερα τη δύναμη εκείνοι που οικοδομούνε ερημώσεις

κι ας βλέπεις φάλαγγες ανθρώπων να τραβάν συντεταγμένοι

για το ξυλουργείο

να δέχονται περήφανοι

την εκτόρνευσή τους

και να τοποθετούνται στα αυστηρά τετράγωνα

σαν πιόνια.

Εσύ θα επιμένεις σαν να μετράς το χρόνο με τις σειρές

των πετρωμάτων

σάμπως να ’σουν σίγουρος πως θα ’ρθει μια μέρα

όπου οι χωροφύλακες κ’ οι επαγρυπνητές θα βγάλουν τις στολές τους.

Εδώ μες στα χαλάσματα που τα σπείραν άλας

θέλεις δε θέλεις θα βαδίζεις

υπολογίζοντας την κλίση που θα ’χουν τα επίπεδα

θα επιμένεις πριονίζοντας τις πέτρες μοναχός σου

θέλεις δε θέλεις πρέπει ν’ αποχτήσεις έναν δικό σου χώρο.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Έτσι που γυρίσαμε
γυαλίζουνε οι ράγιες στο σκοτάδι
απ’ την πολλή σιωπή
έτσι που γυρίσαμε
βρήκαμε τους εισπράκτορες σφαγμένους
και το πεντακοσάρικο για το εισιτήριο
θα μας περισσεύει
και τα τέσσερα χρόνια
γι’ αυτό που λέγαμε ζωή μας
θα μας λείπουν
έτσι που γυρίσαμε κ’ οι δρόμοι προχωράνε
τετραγωνίζοντας την άδεια πολιτεία
σε πένθιμους φακέλλους
κι αυτό ο αστυφύλακας περνάει και χασμουριέται
Θεέ μου! Ας μίλαγε τουλάχιστον αυτός
κι ας μου ζητούσε
       την ταυτότητά μου.

              1952

ΦΡΟΝΤΙΣΕ 

Φρόντισε οι στίχοι σου να σπονδυλωθούν 
με τις αρθρώσεις των σκληρών των συγκεκριμένων λέξεων. 
Πάσχισε νάναι προεκτάσεις της πραγματικότητας 
όπως κάθε δάχτυλο είναι μιά προέκταση στο δεξί σου χέρι. 
Έτσι μονάχα θα μπορέσουν σαν την παλάμη του γιατρού 
να συνεφέρουν με χαστούκια 
όσους λιποθύμησαν 
          μπροστά στο άδειο πρόσωπό τους 

ΠΡΟΑΓΩΓΗ 

Όλα ήταν έξοχα χτες βράδι
τόσο που κρυσταλλώθηκε η θάλασσα στους βράχους
κ’ έγινε αλάτι
τόσο που κρυσταλλώθηκαν τα σύννεφα ψηλά στον ουρανό
κ’ έγιναν αστέρια
τόσο που κρυσταλλώθηκε δω κάτω η σιωπή μας
κ’ έγινε φιλί.
Όλα ήταν έξοχα χτες βράδι
μόνο που ήρθαν ίσως με κάποια καθυστέρηση
όπως φτάνει στον πεσόντα
η διαταγή προαγωγής του σε υποδεκανέα.

ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ

‘Όπως αργεί τ’ ατσάλι να γίνει κοφτερό και χρήσιμο
μαχαίρι
έτσι αργούν κι οι λέξεις ν’ ακονιστούν σε λόγο.
Στο μεταξύ
όσο δουλεύεις στον τροχό
πρόσεχε μην παρασυρθείς
μην ξιπαστείς
απ’ τη λαμπρή αλληλουχία των σπινθήρων.
Σκοπός σου εσένα το μαχαίρι.

ΓΥΜΝΑΣΜΑ

Δοκίμαζε, συνέχιζε τα γυμνάσματά σου.

Κοίτα που κ’ η θάλασσα ανακατεύει συνεχώς

ουρανό και φύκια

πασχίζοντας να βρει το σωστό της χρώμα.

ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΝΥΧΤΑ

Όπου νά ’ναι θα κλείσει το στερνό παραθύρι στην άκρη της

βροχής. Κατακαθίζει το νερό στα σκαλοπάτια. Τί ξένο που είναι απόψε το τσίγκινο τραπέζι κάτω απ’ τη

μαρκίζα γυμνό και ξεχασμένο δίχως τον ίσκιο των χεριών της. Κανείς. Ένα δημοτικό φανάρι μουσκεύει μες στη νύστα του.

Πίσω απ’ τα σακιά με το τσιμέντο νυχτοπερπάτητο σκοτάδι σκυφτό σκοτάδι και η σκουριά που αχνογυαλίζει στα βρεγμένα

συρματόσκοινα.

Ώρα να πιάσει βάρδια το φεγγάρι.

Σαββατόβραδο κ’ οι ταβέρνες κλειστές μουλιάζει ο χρόνος στο καπέλο του ζητιάνου οι δρόμοι αποτραβιούνται σε άδειες κάμαρες και μόνο εκεί στο μαξιλάρι μένουνε ακόμα μένουνε τα αποχτενίδια του ύπνου της.

Μια συνοδεία νοτισμένα αστέρια έστριβε απ’ τη γωνιά της

χαραυγής. Απίθωσα στα χείλη της το αλάτι της αγάπης. Ύστερα μας έπαιρνε το κύμα. Ταξιδεύαμε μαζί σαν μια φωνή που σβήνει στο πηγάδι.

Ένα μικρό φεγγάρι σκαλωμένο μες στα σύννεφα ένα μικρό φεγγάρι σύννεφο.

Ξύπναγε σαν φύτρωνε στην άκρη του γιαλού ένα κοχύλι φρέσκος ήλιος. Καλημέρα. Ένα μικρό φεγγάρι έσβηνε στη φωνή της.

Έβλεπα τα χέρια και είταν μονάχα δυό μέτραγα τα μάτια μου και είταν μονάχα δυό μουλιάζουν τώρα μες στο καπέλο του ζητιάνου μονάχα δυό.

1947

ΝΕΚΡΗ ΖΩΝΗ

Με τις λέξεις σου να είσαι πολύ προσεχτικός,

όπως είσαι ακριβώς μ’ έναν βαριά τραυματισμένο που

  κουβαλάς στον ώμο.

Εκεί που προχωράς μέσα στη νύχτα

μπορεί να τύχει να γλυστρήσεις στους κρατήρες των οβίδων

μπορεί να τύχει να μπλεχτείς στα συρματοπλέγματα.

Να ψαχουλεύεις στο σκοτάδι με τα γυμνά σου πόδια

κι όσο μπορείς μη σκύβεις

για να μη σούρνονται τα χέρια του στο χώμα.

Βάδιζε πάντα σταθερά

σαν να πιστεύεις πως θα φτάσεις πριν σταματήσει η

  καρδιά του.

Να εκμεταλλεύεσαι

κάθε λάμψη απ’ τις ριπές των πολυβόλων

για να κρατάς σωστόν τον προσανατολισμό σου

πάντοτε παράλληλα στις γραμμές των δυο μετώπων.

Ξεπνοϊσμένος έτσι να βαδίζεις

σαν να πιστεύεις πως θα φτάσεις εκεί στην άκρη του νερού

εκεί στην πρωινή την πράσινη σκιά ενός μεγάλου δέντρου.

Προς το παρόν, νάσαι πολύ προσεχτικός

όπως είσαι ακριβώς μ’ έναν μελλοθάνατο που κουβαλάς

  στον ώμο.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ

Για να χτίσουν μιά καλύβα

Παίρνουν κοκκινόχωμα νερό ζυμώνουνε τη λάσπη με τα πόδια

ρίχνοντας άχυρο τριμμένο για να δέσουν τα πλιθιά όταν

τ’ αραδιάσουνε στον ήλιο.

Εμείς το μόνο πούχαμε είταν στάχτη αίμα και σκουριασμένο

συρματόπλεγμα.

Χρόνια και χρόνια τώρα πασχίζω να στεριώσω το μικρό πλιθί μου

μ’ αυτά τα υλικά

χρόνια πασχίζουμε να χτίσουμε τον κόσμο

να τον μεταμορφώσουμε

Ζυμώνουμε τη λάσπη και συνεχώς διαλύεται

Απ’ τις προλήψεις τις βροχές τις προδοσίες.

Είμαστε υπεύθυνοι για τα υλικά

για τις λιποψυχίες μας

είμαστε υπεύθυνοι για την επιμονή μας

να ζυμώνουμε ακόμα με τα γυμνά μας πόδια

τη στάχτη και το αίμα.

Ποιητική

1

Αξίζει δεν αξίζει

στέλνω τις εκθέσεις μου σε χώρες που δε γίνανε ακόμα

προδίνω τις κινήσεις ενός ήλιου

που πέφτει την αυγή δίπλα στις μάντρες

επικυρώνοντας με φως

τις εκτελέσεις

2

Η κάθε μου λέξη

αν την αγγίξεις με τη γλώσσα

θυμίζει πικραμύγδαλο.

Απ’ την κάθε μου λέξη

λείπει ένα μεσημέρι με τα χέρια της μητέρας δίπλα στο ψωμί

και το φως που έσταζε απ’ το παιδικό κουτάλι στην πετσέτα.

3

Η μόνη ξιφολόγχη μου

είταν το κρυφοκοίταγμα του φεγγαριού απ’ τα σύννεφα.

Ίσως γι’ αυτό δεν έγραψα ποτέ

στίχους τελεσίδικους σαν άντερα χυμένα

ίσως γι’ αυτό εγκαταλείπουν ένας-ένας τα χαρτιά μου

και τους ακούω στις κουβέντες όσων δε με  έχουνε διαβάσει.

Άη-Στράτης 1951

ΑΝΑΤΟΛΗ ΗΛΙΟΥ

                                                                        στον Γιάννη Ρίτσο

Είταν η ώρα που επρόκειτο να ανάψουν οι φανοστάτες. Δεν είχε

καμιά αμφιβολία, το ‘ξερε πως όπου να ναι θα ανάβανε, όπως και

κάθε βράδι άλλωστε. Πήγε και στάθηκε στη διασταύρωση, για την

ακρίβεια στη νισίδα ασφαλείας, για να δει τους φανοστάτες να ανά-

βουν ταυτόχρονα, τόσο στον κάθετο, όσο και στον οριζόντιο δρόμο.

  Με το κεφάλι ασάλευτο, έστριψε το δεξί του μάτι δεξιά, το αρι-

στερό του αριστερά. Περίμενε, μα οι φανοστάτες δεν ανάβανε. Τα

μάτια του κουράστηκαν, άρχισαν να πονάνε, σ’εκείνη την άβολη

στάση. Σε λίγο δεν άντεξε και έφυγε.

Ωστόσο, το επόμενο σούρουπο, πιστός στο καθήκον, πήγε και

ξαναστάθηκε στη νησίδα του. Οι φανοστάτες και πάλι δεν ανάψανε,

ούτε εκείνο το βράδι, ούτε τις άλλες νύχτες, μα τα μάτια του συνήθι-

ζαν λίγο λίγο, δεν κουράζονταν πια, δεν πονούσαν.

   Και κάποτε, εκεί που στεκόταν και περίμενε, χάραξε εντελώς

ξαφνικά. Εντελώς ξαφνικά, είδε τον ήλιο να ανατέλει, ταυτόχρονα,

απ’τον κάθετο δρόμο και απ’ τον άλλον, τον οριζόντιο…

                                                                      Παρίσι, 1971

Η ΑΝΑΜΜΕΝΗ ΛΑΜΠΑ

Εσείς που υπακούτε σε κυβερνήσεις και Π. Γ.

σαν τους νεοσύλλεκτους στο σιωπητήριο

θ’ αναγνωρίσετε μια μέρα πως η ποσότητα της πίκρας

έτσι που νότιζε για χρόνια τους τοίχους του κελιού

είταν αναπόφευκτο

να φτάσει στην ποιοτική μεταβολή της

και ν’ ακουστεί σαν ουρλιαχτό

σαν εκπυρσοκρότηση.

Εσείς που άλλα λέγατε στους φίλους σας

κι άλλα στην καθοδήγηση

θ’ αναγνωρίσετε μια μέρα

πως εγώ είμουνα μονάχα παραλήπτης

των όσων μου ’στελναν

γραμμένα με λεμόνι οι φυλακισμένοι

και των δυο ημισφαιρίων.

Αν μου πρέπει τιμή

είναι που είχα πάντοτε τη λάμπα αναμμένη

μέσα στην κάμαρά μου

κ’ έκανα την εμφάνιση των μυστικών τους μηνυμάτων

κρατώντας τις λογοκριμένες τους γραφές

πάνω από τη φλόγα.

(“Ευθύτης Οδών” )

 

Έλα λοιπόν, εσύ ο πιο γεροδεμένος

φορτώσου τον βαρύγδουπο τον μεγάλο Στάλιν
και ρίχ’ τον στη φωτιά.
Έλα, κουνήσου, δεν το βλέπεις
πως κουβαλάω κιόλας τον Ιλίτς;
Όσο οι φλόγες θα φουντώνουν
και θα σκορπίζονται οι στάχτες
Εμείς θα διαρρυθμίσουμε τούτον
τον νεκρότοπο σε βιβλιοθήκη.
Ποιος ξέρει;
Μια και το ’χουν συνηθίσει
ίσως να ’ρχονται και πάλι οι αντιπροσωπείες
μόνο που αντί να προσκυνάνε το δέρμα τους
που στέγνωσε
σαν άγραφη διφθέρα
θα σκύβουνε στα έργα τους
θα τα διαβάζουν και θα κρίνουν

Άρης Αλεξάνδρου, «Ποιήματα (1941-1974)»  εκδόσεις ύψιλον, β΄ έκδοση: εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 1981

Νοσηρή κατάσταση

William_Hogarth 1
William Hogarth, Η προεκλογική εκστρατεία, 1753

Του Γιώργου Ν. Οικονόμου. Δρ Φιλοσοφίας

Οι περισσότερες κομματικές δυνάμεις εξέφρασαν την ικανοποίησή τους και πανηγύρισαν για τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών 2014. Ο ΣΥΡΙΖΑ επειδή βγήκε πρώτος, η ΝΔ αν και δεύτερη και αρκετά συρρικνωμένη επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ξεπέρασε τις πέντε μονάδες διαφορά, το νεοναζιστικό κόμμα επειδή βγήκε τρίτο, το ΠΑΣΟΚ επειδή δεν έπεσε στο 5%, το ΚΚΕ επειδή ανέβασε το ποσοστό του, το Ποτάμι επειδή με την πρώτη του εμφάνιση έπιασε σημαντικό ποσοστό και ο Καρατζαφέρης επειδή βγήκε από την ανυπαρξία. Όλοι σχεδόν πανηγύρισαν που ο περιβόητος ελληνικός «λαός» τους δικαίωσε, τους αντάμειψε για το έργο τους που υποτίθεται επιτελούν αόκνως προς όφελος του «λαού». Υπήρξαν φυσικά και οι πενθούντες (ΑΝΕΛ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγοι) αλλά ουδείς μίλησε για την μεγάλη αποχή, περίπου 44%, η οποία δηλώνει κατά μεγάλο μέρος αποδοκιμασία των εκλογών και του πολιτικού συστήματος και είναι ο ουσιαστικός «νικητής» των εκλογών.

Οι πανηγυρισμοί των κομμάτων πάνω στο λεηλατημένο και πληγωμένο κοινωνικό σώμα δηλώνουν την νοσηρή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το πολιτικό σύστημα. Δηλώνουν με έμφαση πως οι εκλογές τούς μόνους που ωφελούν είναι οι πολιτικοί και τα κόμματα και πως το μόνο που ενδιαφέρει τα τελευταία είναι το δικό τους συμφέρον. Διότι και αυτές οι εκλογές, όπως και όλες οι προηγούμενες, δεν προσέφεραν κάτι καλύτερο στα χειμαζόμενα κοινωνικά στρώματα. Το μόνο που προσφέρουν είναι η ψευδαίσθηση της συμμετοχής στην πολιτική και οι φρούδες ελπίδες πως κάτι θα αλλάξει. Αυτό που αλλάζει όμως είναι η θέση των κομμάτων, ο συσχετισμός τους και η εναλλαγή τους στην εξουσία.

Το πρώτο ζήτημα που ανέδειξαν αυτές οι εκλογές είναι η προσχώρηση ενός τμήματος της κοινωνίας στις ακραίες βάρβαρες καταστάσεις, όπως εκφράζονται από την εγκληματική ναζιστική οργάνωση, της οποίας οι μισοί βουλευτές βρίσκονται στη φυλακή και οι άλλοι μισοί είναι υπόδικοι. Εδώ η νοσηρότητα εκπηγάζει και από το κοινωνικό σώμα. Και επειδή στην Ελλάδα υπάρχει τεράστιο έλλειμμα παιδείας, πολιτισμού και δημοκρατικών αντιλήψεων, μπορεί η νοσηρότητα αυτή να επεκταθεί υπό μορφή επιδημίας, όπως έχει γίνει αρκετές φορές στο παρελθόν. Οι σκηνές βίας και τρομοκρατίας στη βουλή και στους δρόμους με τους ναζιστές να διαλύουν κάθε έννοια έννομης τάξεως, σε συνδυασμό με άλλα φαινόμενα, όπως αυτό του Μπαλτάκου, του Πειραιά και του Βόλου, είναι ένδειξη της νοσηρής κατάστασης που επωάζεται στους θεσμούς.

Εδώ βρίσκεται το δεύτερο ζήτημα που ανέδειξαν οι εκλογές: επιβεβαιώθηκαν και στερεώθηκαν οι προσβάσεις και η επιρροή του ναζιστικού μορφώματος και της ακροδεξιάς στους κρατικούς μηχανισμούς, στον Στρατό, στην Αστυνομία, στο Λιμενικό, στην Εκκλησία και στο Δικαστικό σώμα. Οι θεσμοί αυτοί πλαισιώνουν το πλέγμα συμφερόντων που ασκεί ανέκαθεν την εξουσία και λαμβάνει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τις αποφάσεις – τα ΜΜΕ, τους τραπεζίτες, τους μεγαλοεπιχειρηματίες, τους εφοπλιστές και τους μεγαλοεργολάβους – υποστηριζόμενο από τα κόμματα της Δεξιάς, της Ακροδεξιάς και του Κέντρου (ΠΑΣΟΚ). Όλοι αυτοί δεν είναι κατά του καπιταλισμού και του νεοφιλελευθερισμού ούτε υπέρ των θεσμικών μεταρρυθμίσεων, πολλώ δε μάλλον υπέρ του «σοσιαλισμού». Επιθυμούν και απεργάζονται αυταρχικές λύσεις, πράγμα που έκαναν αρκετές φορές στο παρελθόν και απέδειξε εμπράκτως ο επικίνδυνος Α. Σαμαράς με την αντικοινοβουλευτική συμπεριφορά του – ακροδεξιοί συνεργάτες, υπόθεση Μπαλτάκου, γκεμπελική προπαγάνδα, κλείσιμο της ΕΡΤ, περιφρόνηση του κοινοβουλίου, πρόωρο κλείσιμο της βουλής.

Στο πλαίσιο αυτό, το τρίτο βασικό ερώτημα που ανακύπτει είναι τι θα κάνει με όλο αυτό το πλέγμα εξουσίας και νοσηρής κατάστασης – συστήματος και κοινωνίας – μία ενδεχόμενη κυβέρνηση της Αριστεράς. Δεδομένου ότι ο σχηματισμός κυβέρνησης δεν σημαίνει και ουσιαστική άσκηση εξουσίας, δύο ενδεχόμενα διαγράφονται μέσα στα πλαίσια της ρεαλιστικής πολιτικής. Πρώτον, η Αριστερά δεν συγκρούεται με το πλέγμα εξουσίας και συμφερόντων, απλώς προβαίνει σε μερικές επουσιώδεις μεταρρυθμίσεις και αφήνει το σύστημα ανέπαφο να συνεχίζει την νικηφόρα πορεία του και αυτή να επωφελείται από τα προνόμια και τα αγαθά της διακυβέρνησης, τα οποία δεν είναι ευκαταφρόνητα. Δεύτερον, η Αριστερά έχει αποφασίσει να συγκρουσθεί, όπως διαφαίνεται σε ορισμένα υπερφίαλα και θερμόαιμα στελέχη της. Σε αυτήν την περίπτωση όμως θα έπρεπε να έχει διασαφηνίσει τα μελλοντικά μέτρα διακυβέρνησης και τον τρόπο σύγκρουσης, διότι τα οχυρά της εξουσίας δεν πίπτουν επειδή αυτά θα αναγνωρίσουν την «ανωτερότητα» των ιδεών και του ήθους της Αριστεράς.

Όμως τίποτε τέτοιο δεν διαγράφεται στον ορίζοντα, διότι η Αριστερά δεν προτείνει λ.χ. χωρισμό Εκκλησίας και πολιτείας ούτε εκκαθάριση της Αστυνομίας, του Στρατού και του Δικαστικού σώματος από τα φιλοναζιστικά και φιλοχουντικά στοιχεία ούτε σημαντικές συνταγματικές αλλαγές. Ούτε επίσης φαίνεται να προετοιμάζεται μαζί με την κοινωνία -τον μοναδικό σύμμαχο που μπορεί να έχει σε περίπτωση πολιτικής σύγκρουσης. Επομένως το πιο πιθανό είναι η επιλογή της πρώτης οδού, η μη σύγκρουση. Οφείλει όμως στην περίπτωση αυτή η Αριστερά να ενημερώσει την κοινωνία και να μη δημιουργεί υπέρογκες προσδοκίες, πράγμα το οποίο φαίνεται απίθανο να πράξει. Εν ολίγοις η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά δύσκολη με ένα πολιτικό σύστημα ανάλγητο και ανίκανο, με μία κοινωνία διχασμένη, φοβισμένη και ηττημένη, οδεύουσα πρός τη δυστοπία.

Αναδημοσίευση από: http://oikonomouyorgos.blogspot.gr/2014/06/blog-post.html  και http://eagainst.com/articles/noshrh-katastash-commentsarefree/

Ζοζέ Σαμαράγκου, Ας ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα …

art

Ας ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα, ας ιδιωτικοποιηθεί η θάλασσα και ο ουρανός, ας ιδιωτικοποιηθεί το νερό και ο αέρας, ας ιδιωτικοποιηθεί η Δικαιοσύνη και ο Νόμος, ας ιδιωτικοποιηθεί και το περαστικό σύννεφο, ας ιδιωτικοποιηθεί το όνειρο ειδικά στην περίπτωση που γίνεται την ημέρα και με τα μάτια ανοιχτά. Και σαν κορωνίδα όλων των ιδιωτικοποιήσεων, ιδιωτικοποιήστε τα Κράτη, παραδώστε επιτέλους την εκμετάλλευση υμών των ιδίων σε εταιρείες του ιδιωτικού τομέα με διεθνή διαγωνισμό. Διότι εκεί ακριβώς βρίσκεται η σωτηρία του κόσμου….Και μιας και μπήκατε στον κόπο, ιδιωτικοποιήστε στο φινάλε και την πουτάνα τη μάνα που σας γέννησε.”

Ζοζέ Σαμαράγκου