«Να καταστρέψουμε τους μύθους που, περισσότερο από το χρήμα και τα όπλα συνιστούν το τρομακτικότερο εμπόδιο στο δρόμο μιας ανασυγκρότησης της ανθρώπινης κοινωνίας» Κορνήλιος Καστοριάδης[1]
Το τέλειο σκηνικό του Φόβου, χτισμένο με μαεστρία πάνω στη άγνοια ή στις όποιες μεταφυσικές ανησυχίες των ανθρώπων, τις οποίες από δύναμη αναζήτησης, έρευνας, αυτογνωσίας, αυτοπεποίθησης, έμπνευσης, δημιουργίας και απελευθέρωσης από το «Φόβο του Αγνώστου», τις υποβάθμισαν σε «Φόβο του Θεού», και σε «Εξουσιαστικό Φόβο»[2] δηλαδή σε μοιρολατρία και συνεπώς σε υποταγή στην εκάστοτε εξουσία. Συνειδητή υποταγή στις ανοησίες, στις ουσίες και στις εξουσίες, για μια χούφτα Δολάρια οι εξουσιαστές και για μια άδεια ζωή γεμάτη ψευδαισθήσεις οι εξουσιαζόμενοι.
Ο Πορτογάλος Νομπελίστας Ζοζέ Σαραμάγκου χαρακτηρίζει τις θρησκείες ‘δεινά της ανθρωπότητας’ και παρατηρεί ότι, «ποτέ στην ιστορία οι θρησκείες δεν χρησίμεψαν για να συμφιλιώσουν τους ανθρώπους. Αντίθετα υπήρξαν πάντοτε αιτία μισαλλοδοξίας και μίσους… Η αλήθεια είναι ότι οι θρησκείες όχι μόνο δεν έχουν κάνει ποτέ αδέλφια τους ανθρώπους, αλλά ούτε καν καλούς γείτονες. Τους έχουν κάνει μόνο εχθρούς… που κραδαίνουν οι μεν εναντίον των δε Βίβλους και Κοράνια…»[3].Δεν υπάρχει πόλεμος στην ιστορία της Ανθρωπότητας που δεν έγινε για την αρπαγή ξένου πλούτου, ή για την κατάκτηση πηγών του πλούτου, όπως εύφορες πεδιάδες, νερά, ορυκτά ή πετρέλαια. Όπως και δεν υπάρχει πόλεμος που δεν προκλήθηκε ή δεν «ευλογήθηκε» από κάποιο ιερατείο ενάντια σε κάποιο άλλο ανταγωνιστικό ιερατείο, που τάχα εμπνεύστηκε από την «αγάπη για τη σωτηρία των αιρετικών, ή των απίστων και τον εκπολιτισμό των βαρβάρων», για την «ενότητα του κόσμου» κάτω από τη«μοναδική και εξ αποκαλύψεως αλήθεια», του «ενός και μοναδικού αληθινού θεού». Του θεού με τον οποίο, ως γνωστόν, «συνομιλούν» συχνά όλοι οι σκοταδιστές και οι φανατικοί του πλανήτη και πράττουν σύμφωνα με ‘το θέλημά του’. Ακόμα και η βίαιη επιβολή της«Δημοκρατίας a la America», δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τη βοήθεια του θεού του αμερικανικού πενταγώνου.
Δεν υπάρχει περίοδος στην ιστορία της Ανθρωπότητας που με το πρόσχημα και για λογαριασμό των νέων θεών κάποιου νέου Ηγεμόνα, καταργούνται παλιοί θεοί και παραθεοί άλλων παλιών Ηγεμόνων, καταστρέφονται πολιτισμοί, γκρεμίζονται αυτοκρατορίες, λεηλατούνται οικονομίες, εξοντώνονται Λαοί και εκατομμύρια άνθρωποι σέρνονται στα σκλαβοπάζαρα των «πολιτισμένων», που με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζουν τον έλεγχο του πλούτου, με τον οποίο ελέγχουν ‘ιεραποστολικά’ την εξουσία, για να συνεχίσουν φυσικά να εξασφαλίζουν τον πλούτο που παράγουν οι πιστοί και οι άπιστοι δούλοι[4].
Ο καθένας που με καθαρή συνείδηση μελετά, ερευνά και στοχάζεται ελεύθερα, απαλλαγμένος από το φόβο του «προπατορικού αμαρτήματος» και του ‘τιμωρού θεού’ και πέρα από σκοπιμότητες και ιδιοτελείς σχέσεις με εξουσιαστικές, θεσμοθετημένες και μη, θρησκείες και παραθρησκείες, κατηχητικά και αρχονταρίκια,«συναγωγές» και «στοές», δεσποτάτα και πατριαρχεία,«λέσχες» και παραθρησκευτικές οργανώσεις, «Αδερφότητες» και «Αδερφάτα», Συμμορίες και Σέκτες, Φράξιες και μυστικές υπηρεσίες, διαπιστώνει πως η Ανθρωπότητα στη μακραίωνα ιστορία της δεν γνώρισε καταστροφικότερη και περισσότερο απάνθρωπη δύναμη από τα ιερατεία και τις εξουσιαστικές θρησκείες, από την «Ιερή Εξέταση»[5] και τις Σταυροφορίες[6] μέχρι τον αμερικάνικο νεοχριστιανισμό[7] και τον ισλαμικό φονταμενταλισμό[8]. Η ιστορία της σύγκρουσης μεταξύ χριστιανισμού και ισλαμισμού λ.χ. δείχνει πως αυτή η διαρκής εχθρότητα δεν αφορά, φυσικά, στις μυθοποιημένες μορφές του Χριστού, ή του Μωάμεθ, αλλά στις σφαίρες επιρροής και στον έλεγχο του φυσικού πλούτου των ευρύτερων περιοχών.
Και φυσικά η εχθρότητα δεν περιορίζεται μεταξύ των αλλόθρησκων. Είναι το ίδιο τραγική και συχνά είναι πολύ σφοδρότερη μεταξύ των ομόθρησκων, σχισματικών ή μη. Είναι γνωστό το άσβεστο αιώνιο μίσος μεταξύ της ‘ρωμαιοκαθολικής’ και της ‘ορθόδοξης’ χριστιανικής εκκλησίας, που τρέφεται από τον ανταγωνισμό τους για την επέκταση της επιρροής της μιας σε βάρος της επιρροής της άλλης. Χαρακτηριστικές του θρησκευτικού μίσους είναι και οι αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ σιιτών και σουνιτών, στο Ιράκ, στη Συρία κ. α., με τη βοήθεια των Αμερικάνων, κατακτητών, ή μεταξύ καθολικών και διαμαρτυρομένων στη Ιρλανδία με τη βοήθεια των επικυρίαρχων Άγγλων, μεταξύ ινδουιστών και μουσουλμάνων σε χώρες της Ασίας κ.λπ. κ.λπ.
Τα οικονομικά συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τις θρησκείες και τις θρησκευτικές συγκρούσεις αναγκάζουν συχνά τα ιερατεία[9] διάφορων ‘εκκλησιών’ και θρησκειών να ανοίξουν ‘διαχριστιανικό’, ή ακόμα και ‘διαθρησκειακό-διεκκλησιαστικό’ διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπίσουν κάποιο κοινό εχθρό. Έτσι οι προσπάθειες που έγιναν στο δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα μεταξύ Βατικανού και Οικουμενικού Πατριαρχείου, για να έρθουν πιο κοντά ή ρωμαιοκαθολική και η ορθόδοξη εκκλησία, υποκινήθηκαν από τις ΕΠΑ και το ΝΑΤΟ, γιατί αυτή η προσέγγιση λειτούργησε «ως ισχυρό όπλο στην αντιπαράθεση με τη Σοβιετική Ένωση, το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα[10].
Αλλά και σήμερα το Βατικανό, (προκαθήμενος του οποίου χαρακτήρισε ‘άγιο εν ζωή’ τον, Άντολφ Χίτλερ), που όπως είναι γνωστό πάντα στήριζε και συνεχίζει να στηρίζει κάθε χούντα και κάθε αντιδραστικό καθεστώς, συζητούσε μέχρι πρόσφατα με το μοναρχικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και τον ακροδεξιό προκαθήμενο της ελλαδικής εκκλησίας[11] «επειδή επιζητεί να συσπειρώσει όλες τις χριστιανικές δυνάμεις της Ευρώπης, για να μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση»[12]. Αλλά και γιατί κατά τον, «βουτηγμένο μέχρι το καλυμμαύκι στο παραδικαστικό κύκλωμα»[13],Χριστόδουλο Παρασκευαϊδη[14] «είναι άμεση η ανάγκη για μετάγγιση γνήσιου αίματος χριστιανισμού στις αλλοτριωμένες κοινωνίες της Δύσεως»[15], και αργότερα βεβαίως θα πρέπει να έρθει και η σειρά των κοινωνιών της ‘άπιστης’ Ανατολής.
Το τεράστιο μέγεθος της υποκρισίας τους, που μιλάνε για «αγάπη», ενώ σκέπτονται, ζουν και δρουν με μίσος, σκόρπισε τόση έχθρα, βία, φρίκη, πόνο, φόβο, τρόμο και εξαθλίωση στον πλανήτη, συκοφάντησε, έκαψε, σκότωσε, ταπείνωσε πνευματικούς δημιουργούς, απαγόρευσε και έκαψε βιβλία και βιβλιοθήκες, πολέμησε με λύσσα επιστήμες, τέχνες και γράμματα, ‘αφόρισε’ όλους τους κοινωνικούς αγώνες για πρόοδο και ελευθερίες και αποπνευματοποίησε το νόημα της ανθρώπινης ζωής τόσο προς τη συνανθρώπινη ζωή, όσο και προς το Σχετικό και το Απόλυτο Όλον της Ζωής, την Άπειρη στο Χρόνο και στο Χώρο Φύση στο σύνολό της.
Όλα αυτά όμως πιέζουν πράγματι στη μετάλλαξη και στην εκτροπή του πολιτισμού, από πολιτισμό σκεπτόμενων, συσκεπτόμενων και συνεργαζόμενων πνευματικών ανθρώπινων όντων στην προοπτική ενός νέου Οικουμενικού Ουμανισμού[16], σε ‘πολιτισμό πιστών και απίστων’, σε πολιτισμό της σύγκρουσης, της εκμετάλλευσης, του μίσους, του πολέμου, της φτώχιας.., στην προοπτική του θεοκρατικού Σκοταδισμού και της Βαρβαρότητας.
Και για να κρύψουν την ουσία των πολέμων για τον έλεγχο του πλούτου, κατασκευάζουν «θεωρίες» για «το τέλος της ιστορίας»[17], ή για τη «σύγκρουση των πολιτισμών»[18], σύμφωνα με τις οποίες οι «μουσουλμάνοι», σήμερα, που συλλήβδην και σκόπιμα ταυτίζονται με τους φανατικούς ισλαμιστές, δεν αντιστέκονται στη λαίλαπα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, για τη διατήρηση του ελέγχου πάνω στον τοπικό-εθνικό τους πλούτο, αλλά για τη διατήρηση της μαντίλας και οι ‘χριστιανοί’ ιμπεριαλιστές πολεμούν τάχα «για του Χριστού την πίστη την αγία», κι’ όχι για τις πετρελαιοπηγές και το φυσικό αέριο.
Για τους πιο υποψιασμένους, λοιπόν, όλα αυτά δεν υπαγορεύτηκαν, και πολύ περισσότερο δεν υπαγορεύονται στην εποχή μας, από κάποια μεταφυσική αγωνία ή κάποια θρησκευτική πίστη. Υπαγορεύτηκαν και υπαγορεύονται από την απληστία και την εξουσιομανία, από τις πιο νοσηρές αντιλήψεις για τη ζωή, την οικονομία, την κοινωνία, τον Άνθρωπο και τον πολιτισμό του. Υπ’ αυτή την έννοια οι θρησκείες και οι εκκλησίες αποτελούν ιστορικά τις αρχαιότερες επιχειρήσεις διανομής-ιδιοποίησης κι’ όχι παραγωγής πλούτου, που τις διαχειρίζονται τα ιερατεία, κι’ όχι μόνο τα εκκλησιαστικά, σφετεριζόμενα με τη βία, με το ψέμα και με άλλους χίλιους δυό τρόπους, όπως ‘συγχωροχάρτια’, ξόρκια, «θαύματα» και τσαρλατανιές, τον κοινωνικό πλούτο, πουλώντας ψευδαισθήσεις σε κατατρομαγμένες ανθρώπινες υπάρξεις, σε υπάρξεις των οποίων τη ζωή τη ρήμαξαν και τη μετατρέψανε σε πραγματική κόλαση, για να προσδοκούν μέσω της «πίστης» να «κερδίσουν το χαμένο παράδεισο».
Υπάρχει, αναμφισβήτητα, μια πραγματικότητα. Η πραγματικότητα που έχουν δημιουργήσει ακουμπώντας πάνω σε ιδεοληψίες και ψέματα, οι θρησκείες, χιλιάδες χρόνια τώρα. Μια πραγματικότητα όμως, που έδωσε μια εικονική διάσταση στον πολιτισμό και τον εξέτρεψε από το σκοπό του, το σκοπό της ανθρώπινης ζωής που είναι κοινωνική ισότητα, η ευτυχία, ως χαρά της δημιουργίας και της αυτοπραγμάτωσης σε πραγματικό (κι’ όχι σε μελλοντικό ή μεταφυσικό) χρόνο, δηλαδή η ευτυχία της χωροχρονικά, που θα πει της ιστορικά, προσδιορισμένης ύπαρξης.
Πρόκειται για μια πραγματικότητα α-ιστορική, εκτός χώρου και χρόνου, κυριολεκτικά εικονική που δημιουργήθηκε από νοσηρές θρησκοληψίες και ιδεοληψίες, η οποία υπονόμευσε βίαια την αυθεντικότητα της ανθρώπινης προσωπικότητας και δημιούργησε ‘είδωλα’, ‘πιστούς’, και κατά τον Hegel ‘FalscheIntenditäten’, ‘νόθες ταυτότητες’, δηλαδή νόθες συνειδήσεις και κατά συνέπεια έναν σχιζοφρενικό πολιτισμό της σύγκρουσης και της δυστυχίας.
Η κριτική προς τις σκοταδιστικές θρησκείες και τις εξουσιαστικές ιδεολογίες, είναι και πρέπει να είναι αμείλικτη, γιατί η εξάλειψή τους είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, με τα συμφέροντα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, με την ύπαρξη της ζωής και το μέλλον της ανθρωπότητας. Προφανώς και αυτή η κριτική δεν αφορά την ‘πίστη’ των αφελών και την ‘προσευχή’ των κολασμένων αυτής της Γης, των λεηλατημένων ανθρώπινων υπάρξεων, αλλά την υποκρισία και την απληστία των συμμοριών των οργανωμένων θρησκειών και των στρατιωτικοβιομηχανικών συμπλεγμάτων που βάζουν τα κέρδη, την ιδιοκτησία και την εξουσία τους πάνω από τον Άνθρωπο και τον ανθρωπισμό. Αφορά βεβαίως και τη λεγόμενη διανόηση που δεν βλέπει, δεν ακούει και δεν μιλάει για τα εγκλήματα των διαπλεκόμενων σκοταδιστικών και εξουσιαστικών ιερατείων σε βάρος της ανθρωπότητας με αντάλλαγμα μια κάποια θεσούλα στον καπιταλιστικό παράδεισο. Αφορά προφανώς και ιδιαίτερα τις κομματικές γραφειοκρατίες που σταυροκοπιούνται και υποκλίνονται σε όλα τα εκμεταλλευτικά, εξουσιαστικά και σκοταδιστικά ιερατεία, για μια βουλευτική έδρα, ή για ένα κάποιο κρατικό αξίωμα και για να τους ανατεθεί η διαχείριση του συστήματος που τρέφεται από τις σάρκες, τον ιδρώτα, το αίμα και τα μυαλά των εργαζόμενων και των ανέργων, αντί να κατεβάσουν στην κοινωνία την επιστημονικά έγκυρη και κοινωνικά χρήσιμη Γνώση, προϋπόθεση της Επίγνωσης και της Συνείδησης για την ατομική, συλλογική και κοινωνική απελευθέρωση προς την κατεύθυνση της Άμεσης Δημοκρατίας[19], της Αταξικής Κοινωνίας και του Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού.
ΦΩΣ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ‘ΑΓ(Ρ)ΙΟ ΣΚΟΤΑΔΙ
[1] Αναφέρεται στο: Σκέψεις πάνω στην «ανάπτυξη» και την «ορθολογικότητα»,στο συλλογικό τόμο: Υπάρχει σοσιαλιστικό μοντέλο ανάπτυξης; ΥΨΙΛΟΝ/ΒΙΒΛΙΑ, Αθήνα 1984, σελ. 87.
[2] Βλέπε αναλυτικά, Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της παρακμής, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009.
[3] Σαραμάγκου Ζοζέ και Έκο Ουμπέρτο, Διάλογος για το ‘Περί Φωτίσεως’, στην La Republica και στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 17.12.2006, (ένθετο ‘&7’, σελ. 26).
[4] « Όταν οι ιεραπόστολοι ήρθαν στην Αφρική, αυτοί κρατούσαν τη Βίβλο κι εμείς τη γη μας. Μας είπαν να προσευχηθούμε. Κλείσαμε τα μάτια και προσευχηθήκαμε. Όταν όμως ανοίξαμε τα μάτια μας, είδαμε ότι εμείς κρατούσαμε τη Βίβλο κι’ αυτοί τη γη μας». Ντέσμοντ Τούτου, Νοτιοαφρικανός Επίσκοπος και κάτοχος του Βραβείου NOBEL Ειρήνης το 1984. «Η συμβολή των θρησκευτικών αποστολών στην αποικιοκρατία είναι γνωστή. Σχεδόν πάντα ακολούθησαν τους εμπόρους και προηγήθηκαν των στρατιωτικών, ώστε σε πολλά κράτη αυτή η σειρά των τριών ‘m’ mercanti (έμποροι) missionary (ιεραπόστολοι) και militari (στρατιωτικοί) θεωρήθηκε σαν μια ενιαία μέθοδος υποδούλωσης», Basso Lelio, Εισαγωγή στο συλλογικό τόμο: Πολιτιστικός Ιμπεριαλισμός, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ, Αθήνα 1984, σελ. 28.
[5] «Είσαστε πουλάκια στο κλουβί της ‘Ιερής Εξέτασης’. Η ‘Αγία Έδρα’ σας καψαλίζει τα φτερά, μπορούν όμως να ξαναφυτρώσουν…Είναι ντροπή να εμπιστεύεστε τις ψυχές σας σ’ εκείνους που δεν θα εμπιστευόσασταν τα χρήματά σας», Βολταίρος, Δοκίμια φιλοσοφικής κριτικής, Εκδόσεις ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΜΠΑΝΑ, Αθήνα 1971, σελ. 73.
[6] Βλέπε,Wells H. G., Παγκόσμιος Ιστορία, Εκδόσεις ΔΕΛΤΑ, Αθήνα χ.χ., τόμος 2, σελ. 760-822. Αθανασιάδης Γιώργης, Σταυροφορίες παλιές και νέες, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ, Αθήνα 1965, σελ. 167-207.
[7] Ο αμερικάνικος νεοχριστιανισμός, πολιτικός σύμμαχος και κυβερνητικός εταίρος του ρεπουμπλικανικού κόμματος και της δυναστείας των Μπους, αποτελεί σήμερα για τις ΕΠΑ, απειλή ισάξια εκείνης των Ναζί στη γερμανική Δημοκρατία της Βαϊμάρης, υποστηρίζει ο Αμερικανός συγγραφέας Κρις Χέτζις στο βιβλίο του : «Αμερικανοί φασίστες: Η χριστιανική Δεξιά και ο πόλεμος κατά της Αμερικής», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις FREE PRESS.
[8] Βλέπε, Μπάρμπερ Μπέντζαμιν, Ο κόσμος των Mac κόντρα στους Τζιχάντ, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ, Αθήνα 1998.
[9] Είναι γνωστή η απληστία και η φιλαργυρία των ιερατείων και ιδιαίτερα των ‘ιεραρχών’, η οποία, στην Ελλάδα, παίρνει τη μορφή της πιο χυδαίας καταπίεσης των χαμηλόβαθμων κληρικών, από τους ‘Αρχιεπίσκοπους’ και τους ‘Μητροπολίτες’ τόσο του ελλαδικού χώρου, όσο και αυτών της Διασποράς, για την απόδοση ετήσιου ‘κεφαλικού φόρου, πολλών χιλιάδων ΕΥΡΩ, όπως προκύπτει και από πρόσφατη σχετική ‘αρχιεπισκοπική εγκύκλιο’, Βλέπε: Παπουτσάκη Μαρία «Βάζει χέρι στο παγκάρι. Κεφαλικό φόρο επιβάλλει ο Χριστόδουλος …», ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 06-07.01.2007, σελ. 16.
[10] Βλέπε, «Η διπλωματία των λειψάνων στην υπηρεσία της πολιτικής», ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ της 14.12.2006.
[11] Για το βίο και την πολιτεία του ‘ελληνορθόδοξου μουλατείου’, του ‘αρχηγού’ του, Χριστόδουλου Παρασκευαϊδη και των δυνάμεων που τον στηρίζουν, κρύβονται πίσω από τις ‘Χρυσοπηγές’ και τις νέες ‘Φιλικές Εταιρείες’, και χαλκεύουν νέα ‘ελληνοχριστιανικά’ δεσμά για το Λαό, γυαλισμένα με το λούστρο της «γελοιωδεστέρας των αγυρτειών», βλέπε, Βασιλάκης Μανώλης, Η μάστιγα του Θεού, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ, Αθήνα 2006.
[12] ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ της 14.12.2006.
[13] Σύμφωνα με δηλώσεις του μητροπολίτη Ζακύνθου και μέλους της λεγόμενης ‘Διαρκούς Ιεράς Συνόδου’ Χρυσόστομου, στο ραδιοφωνικό σταθμό ΝΕΤ-105,8 FM, δημοσιευμένες στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ της 15.02.2007, σελ. 2.
[14] «Γεννήθηκε σε λάθος χώρα και υπηρετεί λάθος θρησκεία. Θα του πήγαινε πολύ το καφτάνι και το τουρμπάνι των μουλάδων και –γιατί όχι- των Αγιατολάχ. Έχει όλα τα προσόντα για Μεγάλος Αγιοταλάχ –ύψιστος αρχηγός και κυβερνήτης των πάντων», Δήμου Νίκος, Προλεγόμενα, στο: Βασιλάκης Μανώλης, Η μάστιγα …, ο. π., σελ. 21, για τον «από θεολογικής απόψεως ελαφρολαϊκό άχρι γραφικότητος Χριστόδουλο, διότι από πολιτικής απόψεως κομίζει την ακροδεξιά υποκουλτούρα», στο ίδιο, σελ 657.
[15] Χριστόδουλος, Η ορθοδοξία και η νέα τάξη, ΤΟ ΒΗΜΑ της 16.03.1997.
[16] Βλ. Λάμπος Κώστας, Προς έναν Οικουμενικό Ουμανιστικό Πολιτισμό, ΕΞΟΡΜΗΣΗ της 05.01.1997.
[17] Ο συγγραφέας του «τέλους της ιστορίας» υποστηρίζει τώρα πως, «όχι δεν ήρθε το τέλος της ιστορίας», κι αυτό μάλλον επειδή «οι ΗΠΑ πρέπει να προωθήσουν τη Δημοκρατία στον κόσμο…Κι όσοι νομίζουν ότι οι νεοσυντηρητικοί και η θρησκευτική Δεξιά είναι κάτι που προσγειώθηκε σαν εξωγήινος στις ΗΠΑ δεν ξέρουν τι τους γίνεται», Φουκουγιάμα Φράνσις, Όχι δεν ήρθε το τέλος της ιστορίας, Συνέντευξη στην Αριστοτελία Πελήνη, ΤΑ ΝΕΑ της 05-04-2006, σελ. 4/22.
[18] Χάντιγκτον Σάμιουελ, Η σύγκρουση των πολιτισμών και ο ανασχηματισμός της παγκόσμιας τάξης, Terzo Books, Αθήνα 1998. Η θεωρία του Χάντιγκτον, υποστηρίζει ο «Ιός», (Βλέπε: www.iospress.gr . Βίος και θεωρία του Σάμιουελ Χάντιγκτον ), «αποτελεί το λάβαρο της Nεο-Δεξιάς σ’ Ανατολή και Δύση… και μπορεί να καταγγελθεί ‘ηθικά΄’, με βάση μια ανθρωπιστική, αντιρατσιστική και φιλελεύθερη κοσμοθεώρηση. Ακόμη περισσότερο, όμως, αξίζει να μελετηθεί για όσα υποκρύπτει. Την προσπάθεια του δημιουργού και των προωθητών της, να δώσουν ένα ‘ιδεολογικό’ – και κατά πρώτο λόγο θρησκευτικό επίχρισμα στις σύγχρονες ιμπεριαλιστικές διαμάχες για τον έλεγχο αγορών και πρώτων υλών».
[19] Λάμπος Κώστας, Άμεση Δημοκρατία και αταξική κοινωνία. Η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον Ουμανισμό, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2012.