364 μέρες το χρόνο πατριαρχία, μία για να γιορτάσουμε

Το 1857 κάποιες εργάτριες της κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη  διαμαρτύρονται με αίτημα καλύτερες συνθήκες εργασίας. Πενήντα χρόνια μετά, το 1908, το σωματείο εργατριών στην κλωστοϋφαντουργία (International Ladies’ Garment Workers’ Union) κάνει μια μεγάλη απεργία για ίσα μεροκάματα. Αυτή υποτίθεται είναι η αφορμή για την καθιέρωση της παγκόσμια ημέρας της γυναίκας. Για να μπορεί η κοινωνία να θυμάται (;)  εν έτει 2015 και να γιορτάζει με ευχολόγια και λουλούδια τους αγώνες που έδωσαν στο παρελθόν οι γυναίκες για ίσα δικαιώματα. Παγκόσμια ημέρα του άντρα δεν γνωρίζουμε να υπάρχει, αυτοί έχουν την τιμητική τους κάθε μέρα εξάλλου. Και επειδή μας βγάζουν από τα ρούχα μας διάφορα που ακούμε αυτή τη μέρα, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τη γελοιότητα και την υποκρισία της ελληνικής κοινωνίας –έχουμε κι εμείς μνήμη άλλωστε, και όχι χρυσόψαρου.

Ναι, λοιπόν, το σωτήριο έτος 1975 το σύνταγμα κατοχυρώνει την ισότητα των δύο φύλων. Και μέσα στα επόμενα 15 χρόνια αλλάζουν οι νόμοι για το οικογενειακό δίκαιο, αποποινικοποιείται η έκτρωση, ψηφίζονται νόμοι για τις διακρίσεις στο χώρο εργασίας και πολλά άλλα ακόμη. Δεν ξέρουμε τι έχετε ακούσει, αλλά τότε ήταν κάποιες φεμινίστριες στους δρόμους και τα διεκδικούσαν όλα αυτά. Και μαζί με τη θεσμική μεταρρύθμιση, σημείωναν νίκες καθημερινά, στο σπίτι, στο δρόμο που κυκλοφορούσαν, έγιναν ορατές στο δημόσιο χώρο και έβγαλαν δικό τους λόγο. Και μας εγκαλούν σήμερα κάποιοι γιατί δε ρίχνουμε λίγο νερό στο κρασί μας, αφού τώρα έχουμε πρόσβαση σε όλα και δεν μας απαγορεύει κανείς τίποτα! Πίσω όμως από αυτό το επιχείρημα/δικαιολογία αποκρύπτονται οι λεπτές αποχρώσεις του καθημερινού σεξισμού που υποβαθμίζεται ως σχεδόν αόρατος, μη χειροπιαστός, που δεν είναι ποτέ αντικείμενο συζήτησης στις καθημερινές μας σχέσεις και που είναι κομμάτι μιας διάχυτης κουλτούρας βιασμού στην ελληνική κοινωνία. Μέρος αυτής της κουλτούρας είναι να δημιουργεί ταυτόχρονα και τις προϋποθέσεις που την υποστηρίζουν: η ανδρική βία εκλαμβάνεται σαν κάτι φυσικό και από τα «αστεία» στις παρέες μέχρι τις αναπαραστάσεις των γυναικείων σωμάτων  στα μίντια, συντελείται μια απενοχοποίηση του βιασμού και της σεξουαλικοποιημένης βίας εν γένει. Οι ρόλοι έχουν μοιραστεί, το αρσενικό είναι το ισχυρό και αυτό που από τη φύση του εξουσιάζει, το θηλυκό αυτό που υποτάσσεται, το ανίσχυρο. Η πλειοψηφία κάνει τα στραβά μάτια σε περιστατικά βίας, και όποτε η κοινωνία πήρε θέση για ένα βιασμό είδαμε πώς δημιουργούνται οι εξουσίες εκεί όπου συναντάται το φύλο με το έθνος.

Θα πάρουμε μερικά παραδείγματα από την τελευταία δεκαετία που νομίζουμε τράβηξαν αρκετά το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, για να δείξουμε πως ποτέ ο βιασμός δεν αντιμετωπίζεται σαν αυτό που είναι αλλά με αστερίσκους: πρέπει πρώτα να δούμε ποιες είναι οι συνθήκες, ποιο  είναι το θύμα και ποιος ο θύτης. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το πόσο σοβαρά θα ληφθεί υπόψη μια καταγγελία ή με το τι απόφαση θα βγάλει το δικαστήριο. Αυτό που θέλουμε να πούμε, είναι ότι ακόμα και μπροστά στο ίδιο το αδιαμφισβήτητο γεγονός, ο βιασμός δεν είναι το αποκορύφωμα της αντρικής/μισογύνικης βίας αλλά είναι πάντα κάτι άλλο.

Το 2006, στην Αμάρυνθο μια δεκαεξάχρονη μαθήτρια από τη βουλγαρία καταγγέλλει το βιασμό της από τέσσερεις συμμαθητές της στις τουαλέτες του σχολείου. Ο βαθμός της συσπείρωσης της τοπικής κοινωνίας γύρω από τα «καλά παιδιά» και οι απειλές απέναντι στην κοπέλα και σε όσα άτομα είχαν επιχειρήσει να διαδηλώσουν στην περιοχή ήταν τέτοια, που νομίζουμε ότι όσα χρόνια κι αν περάσουν την ιστορία αυτή δεν θα την ξεχάσουμε. Τι να πρωτοπούμε;  Για το πώς η καταγωγή της χρησιμοποιήθηκε για να αμφισβητηθεί η καταγγελία της; Για το ότι αντίστοιχα οι δράστες ήταν έλληνες και δη γόνοι καλών οικογενειών της τοπικής κοινωνίας; Είναι καλά παιδιά, αποκλείεται να κάνουν τέτοια πράγματα, έλεγαν  –άσε που κατά βάθος, δε τους απασχολούσε και αν το έκαναν, αγοράκια είναι εξάλλου, είναι φ υ σ ι ο λ ο γ ι κ ό… Για να πάμε το καλοκαίρι του 2012 στην Πάρο όπου βρίσκεται στην παραλία η κακοποιημένη δεκαπεντάχρονη Μ. Εδώ τα πράγματα είναι σαφώς πιο απλά, ο δράστης ομολογεί και είναι μετανάστης από το Πακιστάν. Δεν χάνεται ευκαιρία για να χτιστούν και οι αντίστοιχοι λόγοι γύρω από το βιασμό: είναι ο ξένος, ο μετανάστης αυτή τη φορά και με αυτή του την ιδιότητα βίασε. Καμία σχέση με τους ντόπιους βιαστές. Λίγους μήνες πιο μετά, στην Ξάνθη συλλαμβάνεται ο δράστης του βιασμού και της δολοφονίας της 34χρονης Ζ. Εδώ είναι αλήθεια ότι δεν είχαν να πιαστούν από την καταγωγή κανενός, έτσι έβγαλαν το βιαστή εκτός ανθρώπινης ιδιότητας, ένα τέρας με ψυχολογικά προβλήματα σίγουρα. Είπαμε, οι σωστοί οι άντρες δεν κάνουν τέτοια. Λίγο πριν τελειώσει το 2012, στην Ινδία γίνονται μαζικές διαδηλώσεις για το θάνατο, ύστερα από ομαδικό βιασμό, μιας γυναίκας. Πριν από ένα μήνα περίπου, στην Τουρκία, βιάζεται και δολοφονείται άλλη μια γυναίκα μετά την προσπάθειά της να αντισταθεί στο βιασμό. Ευκαιρία για την κοινωνία να δει το βιασμό μέσα από το πρίσμα της πολιτισμένης, δυτικής χώρας και να μιλήσει για την άθλια κατάσταση των γυναικών σε αυτές τις ανατολικές, υπανάπτυκτες, οπισθοδρομικές, μουσουλμανικές χώρες (όλα μία σούπα).

Όσο γράφεται αυτό το κείμενο μάθαμε ότι την 1η Μαρτίου, στην Ξάνθη πάλι, συνελήφθησαν δύο έλληνες κατηγορούμενοι για τον βιασμό ελληνίδας. Το αστυνομικό δελτίο γράφει τα εξής:              «τις πρώτες πρωινές ώρες της 28-2-2015, εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση μέθης της, την οδήγησαν στο σπίτι του 35χρονου, όπου την προέτρεψαν σε χρήση κάνναβης και την εξανάγκασαν να έρθει σε εξώγαμη συνουσία μαζί τους.» (η υπογράμμιση δική μας)  Μάλιστα, το είδαμε κι αυτό. Τι να σκέφτονταν άραγε; Να τους ενημερώσουμε πάντως ότι ο βιασμός αναγνωρίζεται και εντός γάμου.

Είναι ζήτημα λοιπόν, του πού θα ρίξει κανείς το βάρος. Οοόχι. Θα το ξαναπούμε, το’ χουν πει κι άλλες πριν από εμάς: ο βιασμός είναι σεξουαλική βία, δεν πηγάζει από καμία σεξουαλική ανάγκη ή καταπίεση του άντρα αλλά είναι αντίθετα επιβολή για διατήρηση της εξουσίας πάνω στα σώματά μας και την προσωπικότητά μας που π α ρ α β ι ά ζ ο ν τ α ι. Θα έπρεπε να κατακρίνεται ως κάτι που μας στερεί μια βασική, κοινή ιδιότητα που μοιράζονται τα ανθρώπινα όντα, τη δυνατότητα να ασκούμε τον έλεγχο πάνω στα ίδια μας τα σώματα. Και να αναγνωρίζεται ως απειλή που την θρέφει η μισογύνικη και ετεροσεξιστική κοινωνία με πιθανούς θύτες τον πατέρα, τον θείο, τον αδελφό, το γείτονα, το φίλο, το σύζυγο, τον γκόμενο, το γιατρό, τον μπάτσο, το αφεντικό, τον άγνωστο. Τους άντρες τους καθημερινούς, που λέει και το σύνθημα.

Αλλά δυστυχώς, ο σεξισμός έχει πολλά ποδάρια και δεν αναγνωρίζεται ως τέτοιος παντού με αποτέλεσμα πολλές φορές να περνάει στα ψιλά ή να ξεπλένεται με διάφορες αφορμές. Είναι αυτό που λέγαμε πιο πάνω, ότι όλα είναι μέρος μιας κουλτούρας και ακόμη κι αν κάτι δεν κρίνεται σαν άμεση απειλή, ε πώς να το κάνουμε, μαζί με όλα τα άλλα κάπως θα δέσει κάποια στιγμή, θα προετοιμάσει σα να λέμε το έδαφος για τη βίαιη συμπεριφορά. Γιατί ακόμα και στους χώρους που κινούμαστε, αν και για να είμαστε δίκαιες δεν ασχολούνται τόσο έντονα με την ημέρα της γυναίκας μιας κι έτσι κι αλλιώς δεν συμφωνούν με τις παγκόσμιες ημέρες, επικρατεί μια λογική του «λίγο απ’ όλα». Θα μπει και λίγος αντισεξισμός σε αυτά που λέγονται θα τυπωθεί και μια μωβ αφίσα και όλα ωραία και καλά! Σπάνια θα δούμε να μπαίνουν αυτά τα ζητήματα με ουσιαστικό τρόπο, για να μην αναφέρουμε τις περιπτώσεις που παίζει πρόβλημα στο εσωτερικό μιας συνέλευσης με άτομα με παρενοχλητικές συμπεριφορές, μεταξύ άλλων, ή και με τέτοιες συμπεριφορές που τις φέρουν τύποι εκτός των συνελεύσεων. Τα αφτιά και τα μάτια είναι κλειστά, το κάθε τι που συμβαίνει καλείται συνήθως να το διαχειριστεί η καθεμιά μόνη της. Γενικότερα, μη βγει και παραέξω και λερωθούν και κούτελα.

Και κάπως έτσι εμείς χτίζουμε την καθημερινότητά μας. Και κάθε μικρή νίκη, κάθε τι που κατακτήθηκε μας δίνει μια ώθηση να συνεχίσουμε. Και αν καταφέρουμε να βρούμε κι άλλες για να συλλογικοποιήσουμε αυτές τις αντιστάσεις και να πάρουμε λίγο χώρο από τους άλλους, τόσο το καλύτερο για μας. Γιατί οι φεμινισμοί για εμάς, είναι ο τρόπος να βλέπουμε τον κόσμο και να υπάρχουμε μέσα σε αυτόν. Και μας βοηθάνε να κάνουμε το τσεκ και των δικών μας προνομίων. Γιατί έχουμε μπλε ταυτότητα και cis προνόμιο και αν καταγγείλουμε ένα βιασμό, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να μας πιστέψουν απ’ ό,τι μια μετανάστρια ή μια τρανς γυναίκα. Και δεν θα διανοηθούμε ποτέ να μιλήσουμε εμείς γι΄ αυτές, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να στεκόμαστε δίπλα τους και να είμαστε σύμμαχές τους.

Μη γελιέστε, η μέρα της γυναίκας δεν έχει κανένα πολιτικό διακύβευμα, δεν εξυπηρετεί καμία μνήμη αλλά πάει πακέτο με το μισογυνισμό, το ρατσισμό, την τρανσφοβία και την ομοφοβία της ελληνικής κοινωνίας. Και τώρα που σβήσαμε από το ημερολόγιό μας αυτή τη μέρα, μπορούμε να συνεχίσουμε με αυτά που έτσι κι αλλιώς κάνουμε.

Αναδημοσίευση από: http://brastards.blogspot.gr/2015/03/364_14.html#more

Θεσσαλονίκη Κυριακή 20 Μαρτίου 2016 “Πορεία Μνήμης για τα 73 χρόνια Θεσσαλονίκη Άουσβιτς”

pote

 

Ξημερώματα 15ης Μαρτίου του 1943. Γυναίκες, άντρες και μικρά παιδιά, μέλη της Εβραϊκής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης, στοιβάζονται στους συρμούς, στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης και ξεκινάνε για το τελευταίο τους ταξίδι. Εβδομήντα τρία χρόνια μετά την αναχώρηση του πρώτου συρμού για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η Θεσσαλονίκη, επιμένει να θυμάται. Και φέτος η πορεία θα ξεκινήσει στις 11.30 το πρωί, από την πλατεία Ελευθερίας και θα καταλήξει στον σιδηροδρομικό σταθμό. Να είστε όλες και όλοι εκεί. Η παρουσία αντιφασιστών και αντιφασιστριών πάντα είναι απαραίτητη. 

Στις 15 Μαρτίου 1943 ξεκίνησε το πρώτο τρένο, για να μεταφέρει στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στο Άουσβιτς και στο Μπιρκενάου της Πολωνίας 50.000 Εβραίους από τη Θεσσαλονίκη. Στο πρώτο δρομολόγιο μπήκαν 2.800 άτομα της συνοικίας Βαρόνου Χιρς, που ήταν δίπλα στον σταθμό.

Άντρες, γυναίκες και παιδιά, νέοι και μεγαλύτεροι σε ηλικία, στοιβάχτηκαν σε ανοιχτά βαγόνια, που μέχρι τότε μετέφεραν ζώα και εμπορεύματα.

Χωρίς καν τα στοιχειώδη, οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης μεταφέρθηκαν προς εξόντωση στα κρεματόρια. Από τις δεκάδες χιλιάδες άτομα που επιβιβάστηκαν στα τρένα, μόνο 1.950 επέστρεψαν…

Η εξόντωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης

Η συστηματική δίωξη άρχισε το δεύτερο καλοκαίρι της Κατοχής. Στις 11 Ιουλίου 1942, όλοι οι άρρενες Εβραίοι της Θεσσαλονίκης διατάχθηκαν να συγκεντρωθούν

ekso

Το πρώτο τρένο που ξεκίνησε “φορτωμένο” για το Άουσβιτς.

στην Πλατεία Ελευθερίας για να καταγραφούν σε καταλόγους εργασίας. Κάτω από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο 10.000 περίπου άντρες αναγκάστηκαν να εκτελούν ταπεινωτικές «γυμναστικές ασκήσεις» μέχρι εξάντλησης.

Λίγο αργότερα, περίπου 7.000 από τους Εβραίους της πόλης στάλθηκαν για καταναγκαστικά έργα. Κατασκευάζοντας σιδηροδρομικές γραμμές, δρόμους και οχυρώσεις για τους Γερμανούς σε άθλιες συνθήκες, πολλοί πέθαναν από ασθένειες και κακομεταχείριση. Το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου ξεκίνησε από τους Γερμανούς, σε συνεργασία με το Δήμο Θεσσαλονίκης, την καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου, ισχυρότατο πλήγμα για την κοινότητα. Αφού το κατέστρεψαν εντελώς, χρησιμοποίησαν τις ταφόπλακες ως οικοδομικά υλικά, με αποτέλεσμα σήμερα να μη σώζεται σχεδόν τίποτα από το νεκροταφείο αυτό του 15ου αιώνα εκτός από μερικές ταφόπλακες που το έμπειρο μάτι μπορεί σήμερα να αναγνωρίσει στο προαύλιο του Αγίου Δημητρίου, στο χώρο γύρω από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο κ.ά.

Το Φεβρουάριο του 1943, ο βοηθός του διαβόητου Άντολφ Άιχμαν των SS, o Ντήτερ Βισλιτσένι, κατέφθασε στην πόλη, μαζί με τον Αλόις Μπρούνερ, για να προετοιμάσουν τον συστηματικό εκτοπισμό των Εβραίων της πόλης. το διακριτικό κίτρινο αστέρι, απογραφή ατόμων κατοικιών και καταστημάτων, απαγόρευση για τους Εβραίους πώλησης ή μεταβίβασης κινητών ή ακινήτων περιουσιακών στοιχείων και κατάσχεση τηλεφωνικών συσκευών. Τον Μάρτιο περίπου 6.000 οικογένειες υποχρεώθηκαν να μετοικήσουν στα γκέττο που είχαν ορίσει οι Γερμανοί, κυρίως στις γειτονιές του Βαρώνου Χιρς και των Εξοχών, με την απαγόρευση να κουβαλήσουν οτιδήποτε άλλο εκτός από ελάχιστα ατομικά είδη. Η μέγγενη της τρομοκρατίας άρχισε να σφίγγει γύρω από τους τρομοκρατημένους Θεσσαλονικείς.

Οι φυσικοί ηγέτες των κοινοτήτων κήρυτταν ψυχραιμία και πειθαρχία αναδεικνύοντας εαυτούς σε τραγικά πρόσωπα, όπως ο Αρχιραββίνος της Κοινότητας, Ζβι Κόρετς, που αναγκάστηκε να παραδώσει στους Γερμανούς κατάλογο με τα ονόματα όλων των μελών της κοινότητας. Το Σάββατο, 14 Μαρτίου 1943, όσοι Εβραίοι βρίσκονταν στο γκέττο του Βαρώνου Χίρς, δίπλα στο σιδηροδρομικό σταθμό, συνελήφθησαν και την επόμενη μέρα εκτοπίστηκαν με τραίνα στην Πολωνία, στοιβαγμένοι σε υπερπλήρη βαγόνια, με 70 – 75 άτομα το καθένα, χωρίς χώρο για να καθίσουν, με ένα βαρέλι νερό για την διαδρομή και ένα για τις φυσικές τους ανάγκες, για ένα ταξίδι που μπορούσε να διαρκέσει και μια εβδομάδα. Μέχρι τις 2 Αυγούστου 1943, σε συνολικά 19 σιδηροδρομικές αποστολές, περίπου 56.000 Εβραίοι της Θεσσαλονίκης στάλθηκαν στο στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπίρκεναου, το μεγαλύτερο εργοστάσιο εξόντωσης στη χιτλερική Ευρώπη.

Πριν τις επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης, είχαν ήδη ξεκινήσει οι εκτοπισμοί των κοινοτήτων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης που ανήκαν στη βουλγαρική ζώνη κατοχής. Στις 4 Μαρτίου 1943, οι Έλληνες Εβραίοι των Σερρών, της Δράμας, της Καβάλας, της Κομοτηνής, της Αλεξανδρούπολης και του Διδυμοτείχου (οι δύο τελευταίες κοινότητες ήταν στη γερμανοκρατούμενη μεθοριακή ζώνη) συγκεντρώθηκαν μετά από συντονισμένη βουλγαρική επιχείρηση και στάλθηκαν στο λιμάνι του Λομ, στο Δούναβη, όπου και παραδόθηκαν στους Γερμανούς, οι οποίοι τους μετέφεραν στο στρατόπεδο θανάτου της Τρεμπλίνκα.

Από τους 4.200 Εβραίους της περιοχής μόλις 200 επέζησαν, ενώ οι περιουσίες τους λεηλατήθηκαν. Ήταν οι συντριπτικότερες αναλογικά απώλειες του Ολοκαυτώματος στην Ελλάδα.

(Με πληροφορίες από “Διδάσκοντας για το Ολοκαύτωμα στην Ελλάδα” – Ημερίδα του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδας)

πηγές πληροφοριών

https://grassrootreuter.wordpress.com/2016/03/05/thessaloniki73xronia/

news247.gr

Αναδημοσίευση από: https://theshadesmag.wordpress.com/2016/03/06/thessaloniki20martiou2016/#prettyPhoto

Η κοινωνική οικολογία, το Κουρδιστάν και οι Απαρχές της Ελευθερίας, της Eleanor Finley

Kurdistan2

(Μία κούρδισα και η συγγραφέας δείχνουν τα τατουάζ τους. Τα τατουάζ απαγορεύονται από τον ισλαμισμό, αλλά είναι ένα  στοιχείο του ζωροαστρισμού που έχει διατηρηθεί στην κουρδική κουλτούρα.)

Είχα πρόσφατα την ευκαιρία να επισκεφτώ την Τουρκία και το Βόρειο Κουρδιστάν. Σε αυτό το μικρό διάστημα, η Ιστανμπούλ γιόρτασε τον Τρίτη επέτειο του Γκεζί, το HDP (Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών) κέρδισε την άνευ προηγουμένου  πολιτική του εκπροσώπηση στο τουρκικό κοινοβούλιο και τα καντόνια του Τσιζρέ και του Κομπανί ενοποιήθηκαν. Στη διάρκεια αυτών των σημαντικών γεγονότων, εγώ συχνά καθόμουν σταυροπόδι σε πατώματα σαλονιών, πίνοντας τσάι και ακούγοντας τις ιστορίες δημοσιογράφων, ακτιβιστών και οικογενειών που συμμετείχαν στην επανάσταση της Ροζάβα. Αυτές οι συζητήσεις γίνονταν με τη συνδρομή  κάποιων συντρόφων, κυρίως του Sherhad Hemmi που ενεργούσε ως οδηγός, μεταφραστής και πνευματικός σύντροφος. Μέσω των ταξιδιών μου, μου δόθηκε μια ιδέα για τη σχέση μεταξύ του κουρδικού κινήματος και της φιλοσοφίας της κοινωνικής οικολογίας. Και κέρδισα  σαφέστερη αίσθηση του καταπληκτικού σκοπού και του νοήματος αυτού του ιδιαίτερου επαναστατικού αγώνα.

Αναβιώνοντας την πολιτική

Η κοινωνική οικολογία είναι μια περιεκτική ριζοσπαστική οπτική που υπογραμμίζει τη δυνατότητα των ανθρώπων να παίξουν ένα συμβιωτικό και δημιουργικό ρόλο στη φυσική εξέλιξη.  Μπορούμε να ικανοποιήσουμε αυτή τη δυνατότητα, υποστηρίζει η κοινωνική οικολογία, αν ξεριζώσουμε την παράλογη, ιεραρχική και οικολογικά καταστροφική κοινωνία που ζούμε σήμερα, και την αντικαταστήσουμε με μια κοινωνία κοινωνικά συνειδητοποιημένη και οικολογική. Ένα ουσιώδες χαρακτηριστικό μιας τέτοιας κοινωνίας θα μπορούσε να είναι η αριστοτέλεια άποψη για την πολιτική,. Ότι είναι η άμεση διοίκηση των πόλεων και των χωριών από τους ανθρώπους που ζουν εκεί. Με άλλα λόγια, η κοινωνική οικολογία πρεσβεύει ότι μπορούμε να παραγκωνίσουμε τον καπιταλισμό και το κράτος, με μια διεθνή ομοσπονδία αμεσοδημοκρατικών δήμων.

Ο αριστερός – ελευθεριακός στοχαστής Μάρει Μπούκτσιν επινόησε και επεξεργάστηκε την κοινωνική οικολογία από τη δεκαετία του 1960 μέχρι το θάνατο του το 2006. Ωστόσο, πολλές εκπαιδευτικές εργασίες, εκδοτικοί οίκοι, πολιτικές οργανώσεις και συγγραφείς συγκρότησαν αυτή την πνευματική κίνηση. Ομάδες κοινωνικής οικολογίας υπάρχουν σε πολλές χώρες – συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, Νορβηγίας, Ισπανίας, Ελλάδας, Κολομβίας, ΗΠΑ και άλλες. Παρά την οριοθέτηση που έχει και προς τα αριστερά και προς την επικρατούσα πολιτική, η κοινωνική οικολογία έχει 40 χρόνια σταθερής επιρροής σε κοινωνικά και πολιτικά κινήματα σε όλο τον κόσμο.

Ο ηγέτης του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν άρχισε να διαβάζει Μπούκτσιν στην αρχή της φυλάκισης του αρχές της δεκαετίας του 2000, προτείνοντας τα έργα του Μπούκτσιν για μελέτη και στα υπόλοιπα μέλη του ΡΚΚ. Το 2004 ο Οτσαλάν αναγνώρισε τον εαυτό του σε ένα γράμμα προς τον Μπούκτσιν ως «μαθητή» του και μπήκε στη διαδικασία να προσαρμόσει τα δικά του θεωρητικά μοντέλα στις ιδέες του Μπούκτσιν. Το 2006 το ΡΚΚ άρχισε να οργανώνει τη Δημοκρατική Αυτονομία, ένα διοικητικό σύστημα αστικών συμβουλίων για  μία μη-εθνική διακυβέρνηση του Βόρειου Κουρδιστάν. Η Δημοκρατική Αυτονομία θα γινόταν το απαραίτητο προηγούμενο για τα καντόνια της Ροζάβα, καθώς και για τα συνομοσπονδιακά εγχειρήματα που εγκαθίστανται σήμερα στην Τουρκία από το HDP.

Η δημοκρατική αυτονομία είναι ένα από τα πρώτα επαναστατικά εγχειρήματα για να ασκηθεί η “εξουσία” κάτω από μία ρητώς συνομοσπονδιακή ατζέντα. Σφράγισε την πρώτη σοβαρή προσπάθεια του 21ου αιώνα να γίνει ο δήμος – κι όχι το έθνος ή το κράτος – η αυθεντική μονάδα διακυβέρνησης.  Αντίθετα από τον παραδοσιακό μαρξισμό, που μείωσε την πολιτική χάριν της οικονομίας κι έτσι απέτυχε να παρέχει δημοκρατικές λύσεις, αυτή η προσέγγιση φέρνει τις οικονομικές αποφάσεις κάτω από την ομπρέλα της κοινοτικής λήψης αποφάσεων. Και αντίθετα με τον παραδοσιακό αναρχισμό, που αποφεύγει την ερώτηση περί θεσμικής εξουσίας, αυτή η προσέγγιση φαίνεται να καθιστά λαϊκή και διάφανη την εξουσία. Η δημοκρατική αυτονομία στα καντόνια της Ροζάβα και σε άλλα πειράματα δημοκρατικού συνομοσπονδισμού, είναι βήματα προς τη δημιουργία (έστω και ατελώς) ενός νέου τοπίου της ανθρώπινης δραστηριότητας, που χαρακτηρίζεται από ελεύθερες διαβουλεύσεις, δημόσιες συζητήσεις και άσκηση της λογικής.

Ελευθερία και Οργανική κοινωνία

« Το ΡΚΚ ποτέ δεν θεώρησε το Κουρδικό ζήτημα ένα απλό πρόβλημα εθνικότητας ή εθνικού κράτους. Αντιθέτως, πιστεύαμε ότι ήταν το εγχείρημα απελευθέρωσης και εκδημοκρατισμού της κοινωνίας.»  – Αμπντουλάχ Οτσαλάν 2011.

Σχολιαστές του κουρδικού επαναστατικού κινήματος συχνά εστιάζουν στο συνδυασμό αρχών και πρακτικής, ψάχνοντας όχι πολύ πίσω στην ιστορία παρά μόνο στην ίδρυση του ΡΚΚ στη δεκαετία του 1970. Αλλά προκειμένου να κατανοήσει κάποιος πώς (ή καλύτερα, γιατί) αυτές οι αρχές αναδύθηκαν, πρέπει να χρησιμοποιήσει βαθιά ιστορική και διαλεκτική ματιά. Και η κοινωνική οικολογία είναι ένα κρίσιμο κομμάτι του παζλ, γιατί μέσω των ερμηνειών του Οτσαλάν, έχει προσφέρει στους Κούρδους ένα νέο ριζοσπαστικό πλαίσιο διεκδίκησης του δικού τους  ρόλου στην ιστορία της ανθρώπινης απελευθέρωσης.  

Στην Οικολογία της Ελευθερίας, ο Μπούκτσιν υπολογίζει την ιστορική εξέλιξη της ιδέας της ελευθερίας. Προσδιορίζει την αρχή αυτής της εξέλιξης στους πρώιμους ανθρώπινους οικισμούς της Μεσοποταμίας, το σημερινό Κουρδιστάν. Περίπου 12.000 χρόνια πριν, οι άνθρωποι έκαναν ένα αποφασιστικό βήμα στην κοινωνική εξέλιξη, υλοποιώντας το εγχείρημα να ζήσουν μαζί. Αυτό δημιούργησε άπειρες προκλήσεις για την οργάνωση και την εκ νέου νοηματοδότηση του κόσμου. Έτσι, στη Μεσοποταμία είναι που βρίσκουμε τις πρώτες περιπτώσεις γραφής, μαθηματικών, αρχιτεκτονικής και γεωργίας. Επίσης, λέει ο Μπούκτσιν, εκεί βρίσκουμε την αρχή του αγώνα μεταξύ των ιδεολογιών της ελευθερίας και της ιεραρχίας.

Ο  Μπούκτσιν επισημαίνει τη σφηνοειδή λέξη amargi («επιστροφή στη μητέρα» ) που πρωτοεμφανίστηκε 5.000 χρόνια πριν. Η οργανική (αρχέγονη) κοινωνία, υποστηρίζει, δεν είχε προηγούμενη λέξη για την ιδέα της ελευθερίας, ακριβώς όπως το ψάρι μπορεί να μην έχει λέξη για το νερό. Αυτή η σύγκρουση μεταξύ ελευθερίας και ανελευθερίας παρέμεινε στην κοινωνία μέχρι τις μέρες μας. Πράγματι, η επαναστατική πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι ότι παλεύουμε για  την εξέλιξη της ελευθερίας και όχι της ιεραρχίας, ως υπερισχύουσα κοινωνική αρχή.

Μέσα σε λίγες μόνο μέρες σε ένα κουρδικό σπιτικό μου αποκαλύφθηκε ότι η οργανική κοινωνία, στην οποία στηρίχτηκαν τα πρώιμα κράτη, ποτέ δεν εξαφανίστηκε. Από προφορικές παραδόσεις επικών τραγουδιών ως τις γεμάτες σημασία πρακτικές ονομασίας των παιδιών (πέρασα χρόνο με ένα μικρό κορίτσι που λεγόταν Amargi, για παράδειγμα), οι Κούρδοι έχουν διατηρήσει αρχαίες μορφές ισότιμης και οργανικής κοινωνικής ζωής από τη νεολιθική εποχή. Όπως σε πολλούς αυτόχθονες πληθυσμούς, τα παραδοσιακά κουρδικά συγγενολόια είναι τεράστια και περίπλοκα. Μια φορά, καθώς εξηγούσε το ρόλο των φυλετικών ομάδων στην άμυνα του Κομπανί, η Shermad με ρώτησε «πόσα ξαδέρφια έχεις;». Περίπου 20, απάντησα, γιατί έχω μεγάλη καθολική οικογένεια. Και μου είπε «εγώ έχω πάνω από 200».

Πολλοί από τους οτσαλανικούς επαναστάτες που μίλησα, περιέγραψαν τον αγώνα τους σαν μάχη της οργανικής κοινωνίας απέναντι στην ιεραρχική κοινωνία. Άρθρωσαν ένα ξεκάθαρο νόημα ότι ο ISIS δεν είναι αποτέλεσμα μόνο του καπιταλισμού και των κρατικών δυνάμεων, αλλά επίσης της νοοτροπίας της ιεραρχικής κοινωνίας αυτής καθαυτής. Πάντως, επισημάνθηκε ότι στόχος του δημοκρατικού εκσυγχρονισμού δεν είναι η αναβίωση της οργανικής κοινωνίας. Είναι η αναβίωση των κοινωνικών και ηθικών πτυχών της οργανικής κοινωνίας και η ύφανση τους με τις ηθικές αρχές του δυτικού διαφωτισμού. Την ίδια στιγμή, υποστηρίζουν τη χρήση της λογικής για να γίνει η επεξεργασία των μη-ηθικών πτυχών της κουρδικής κοινωνίας (φυλετικές αντιπαλότητες, για παράδειγμα).

Η δύναμη της συνεκτικής αφήγησης

Εστιάζοντας στην ιεραρχία αντί της τάξης, ο Μπούκτσιν έγινε ο πρώτος αριστερός στοχαστής που πρόσφερε ένα συνεκτικό, σημαντικό πλαίσιο για τους απελευθερωτικούς αγώνες στη Μέση Ανατολή. Η αφήγηση του υποδεικνύει ότι ένα επαναστατικό κίνημα στο Κουρδιστάν είναι ένας αγώνας κατά της ίδιας της θεσμικής ιεραρχίας. Παρόλο που ένας τέτοιος τοπικός αγώνας δεν μπορεί αυτομάτως να απελευθερώσει τη σφιχτή λαβή της ιεραρχίας στον υπόλοιπο κόσμο, πάντως απεικονίζει τον πλήρη σκοπό του επαναστατικού καθήκοντος. Με αυτόν τον τρόπο, το κουρδικό απελευθερωτικό κίνημα δεν επηρεάζεται μόνο από την κοινωνική οικολογία, αλλά εμπλουτίζει αυτή τη θεωρία και την προχωράει παραπέρα.

Πολλοί δυτικοί νιώθουν αμήχανα από την αποφασιστικότητα των μαχητών του PYD και YPJ, από την ικανότητα τους ταυτόχρονα  και να αντικρούουν επιθέσεις γενοκτονικής βίας και να διατηρούν στην πράξη τη δέσμευση τους για αντι-ιεραρχία. Στο Κουρδιστάν βρήκα τον εαυτό μου να ντρέπεται από τη σοβαρότητα με την οποία αυτοί οι επαναστάτες προχωράνε το εγχείρημα τους. Από την άποψη της κοινωνικής οικολογίας, κατάλαβα ότι το κουρδικό κίνημα έχει εμποτιστεί από τη βαθιά αίσθηση του στόχου, και τη γνώση ότι έχουν να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στην παγκόσμια ιστορία. Μου θύμισαν ένα από τα αποσπάσματα στο δοκίμιο του Μπούκτσιν «το πρόταγμα του κομουναλισμού»:

«Οι ελευθεριακοί δημοτιστές δεν αυταπατώνται πως τάχα το κράτος θα αντιμετωπίσει γαλήνια τις απόπειρες αντικατάστασης της επαγγελματικοποιημένης εξουσίας από τη λαϊκή εξουσία. … Είναι προφανές πως οι νέες δημοτικές συνομοσπονδίες λαϊκών συνελεύσεων θα αποτελέσουν μια δυαδική εξουσία ενάντια στο κράτος, η οποία θα γίνεται πηγή ολοένα και μεγαλύτερης πολιτικής έντασης. Ένα κομουναλιστικό κίνημα είτε θα ριζοσπαστικοποιηθεί από την ένταση αυτή και θα αντιμετωπίσει ανένδοτα όλες τις συνέπειες της, είτε θα περιέλθει χωρίς αμφιβολία σε ένα τέλμα συμβιβασμών οι οποίοι θα το εξομοιώσουν με την κοινωνική τάξη που κάποτε αυτό αποσκοπούσε να αλλάξει».

Οι Κούρδοι σαφέστατα επέλεξαν τον πρώτο δρόμο. Αυτό που απομένει να απαντηθεί είναι πώς εμείς θα ανταποκριθούμε. Θα αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά τις συνέπειες από μία περιεκτική, επαναστατικά ιστορική οπτική, ή θα συνεχίσουμε να υποχωρούμε αργά σε ένα βάλτο συνεχώς συμβιβασμών;  Οι Κούρδοι έχουν βρει – στην πραγματικότητα, έχουν επιλέξει – τη θέση τους στην εξέλιξη της ανθρώπινης ελευθερίας. Ποια είναι η δική μας θέση;  

Μετάφραση Γεωργία Κανελλοπούλου

Η Eleanor Finley είναι μέλος του ISE (Institute for Social Ecology). Έχει δραστηριοποιηθεί στον φεμινιστικό ακτιβισμό και συμμετείχε στο κίνημα Occupy Wall Street.

Πηγή: http://social-ecology.org/wp/2015/06/social-ecology-kurdistan-the-origins-of-freedom/

Ο άνθρωπος …

frahtis-evroy

«Ο άνθρωπος γεννιέται ελεύθερος και είναι παντού στα σίδερα» έγραψε ο Ρουσσώ. Όχι, κανένας φυσικός νόμος ή θεϊκή βούληση δεν κάνει τον άνθρωπο να γεννιέται ελεύθερος (ή μη ελεύθερος). Αν όμως είναι, πράγματι, σχεδόν παντού στα σίδερα, είναι γιατί γεννιέται ανάμεσα σε σίδερα που είναι έτοιμα να τον υποδεχτούν —και που τον κάνουν έτσι ώστε να μη ζητάει άλλο από το να τα δεχτεί.  Κορνήλιος Καστοριάδης