Ποτέ, ανθρώπινοι άνθρωποι
δεν υπήρξε τόσος πόνος στο στήθος, στο πέτο, στο πορτοφόλι,
στο γυαλί, στο κρεοπωλείο, στην αριθμητική!
Ποτέ τόση επίπονη συμπάθεια
ποτέ δεν εφόρμησε η απόσταση από τόσο κοντά
ποτέ, ποτέ η φωτιά
δεν έπαιξε καλύτερα το ρόλο του θανατερού κρύου!
Ποτέ, κύριε υπουργέ υγείας, δεν ήταν η υγεία
πιο θανάσιμη
ποτέ δεν εξήγαγε τόσο μέτωπο απ’ το μέτωπο η ημικρανία!
Ποτέ δεν είχε το κομοδίνο στο συρτάρι πόνο
η καρδιά στο συρτάρι πόνο
η σαύρα στο συρτάρι πόνο.

Η κακοτυχία μεγαλώνει, αδέλφια άνθρωποι,
πιο γρήγορα απ’ τη μηχανή, σαν δέκα μηχανές, και μεγαλώνει
με τα ζωντανά του Ρουσώ, με τα γένια μας·
κι είναι μια πλημμύρα με τα δικά της υγρά
με την δική της λάσπη, το δικό της στέρεο σύννεφο!
Το πάσχειν αντιστρέφει τις θέσεις, επενεργεί
στο ότι το υγρό στοιχείο του σώματος είναι κάθετο
ως προς το πεζοδρόμιο,
το μάτι βλέπεται και το αυτί ακούγεται
και αυτό το αυτί χτυπά εννιά φορές την ώρα
του κεραυνού, και εννιά ξεκαρδίσματα
την ώρα του σιταριού, και εννιά θυληκούς ήχους
την ώρα του θρήνου, και εννιά ύμνους
την ώρα της πείνας, και εννιά βροντές
και εννιά χτυπήματα με το μαστίγιο, μείον μιας κραυγής.

Ο πόνος μας αρπάζει από πίσω αδέρφια,
σε προφίλ
και μας οδηγεί άγριους στις ταινίες,
μας καρφώνει πάνω στα γραμμόφωνα
μας ξεκαρφώνει στο κρεβάτι, πέφτει καθέτως
πάνω στα εισιτήριά μας, τις επιστολές μας,
και είναι πολύ σοβαρό να υποφέρεις, μπορεί κάποιος να προσευχηθεί…
Γιατί σαν αποτέλεσμα
του πόνου, υπάρχουν κάποιοι
που γεννιούνται, άλλοι μεγαλώνουν, άλλοι πεθαίνουν,
και άλλοι που γεννιούνται και δεν πεθαίνουν, άλλοι
που πεθαίνουν χωρίς να έχουν γεννηθεί, και άλλοι
που ούτε γεννιούνται ούτε πεθαίνουν (η πλειοψηφία)
Και παρόμοια, ως αποτέλεσμα
του πάσχειν, είμαι θλιμμένος
ως τα νύχια, και πιο θλιμμένος ως τον αστράγαλο,
απ’ το να βλέπω το ψωμί, σταυρωμένο, το γογγύλι,
αιμόφυρτο,
το κρεμμύδι, να κλαίει,
τα σιτηρά γενικά, το αλεύρι,
το αλάτι, να γίνονται σκόνη, το νερό, να γλυστρά,
το κρασί, ένα ίδε ο άνθρωπος,
τόσο χλωμό χιόνι, τόσο φλογερός ήλιος!
Πώς, αδελφοί
να μην σας πω ότι δεν το αντέχω άλλο και
δεν μπορώ άλλο να αντέξω τόσο συρτάρι,
τόσο λεπτό, τόση
σαύρα και τόση
αντιστροφή, τόση απόσταση και τόση δίψα για δίψα!
Κύριε υπουργέ υγείας, τι να κάνω;
Αχ, δυστυχώς, ανθρώπινοι άνθρωποι
υπάρχουν, αδέρφια, υπερβολικά πολλά να κάνεις.

Μάζα

…Προκάτ τρελό σενάριο
και σκηνικά “στημένα”
μας όρισαν τα ερπετά
που ζουν στα παρασκήνια..,
κι εμείς.., “χωρίς να θέλουμε”..,
παίζουμε τη ζωή “μας”..,
ζωή απ’ τα καλούπια -τους
κι απ’ την υποταγή μας..!
Ξεκινάμε ανθρώποι…
και, μετά, στα σχολειά..,
σπουδαστήρια πετάγματος, τάχα..,
τα φτερά μας ‘ξαλείφουνε δόλια..,
κι η ζωή μας πορεία
σε σχοινί τεντωμένο…
κι από κάτ’ ένας βόθρος ανοιχτή αγκαλιά..!
Τελικά.., με κομμένα φτερά
και το πέταγμα χίμαιρα..,
καταντάμε κατθρώποι..!
Σικέ μιας Μοίρας έρμαια…
καταραμένο κλήρο
μας δώσαν σκάρτη μοιρασιά
της Γης οι Μοιροπλάστες..,
κι εμείς.., σαν τον δεχτήκαμε..,
φτιάχνουμε την ψυχή “μας”..,
ψυχή απ’ τα κουρέλια -τους
κι απ’ την ψευδαίσθησή μας..!

Ξέρω πως υπάρχει μια περσόνα
που με ψάχνει στo χέρι της, μέρα-νύχτα
και με συναντά, κάθε λεπτό, στα παπούτσια της.
Αγνοεί πως η νύχτα είναι θαμμένη
με σπιρούνια πίσω απ’ την κουζίνα;

Ξέρω πως υπάρχει μια περσόνα που αποτελείται από τα μέρη μου,
την οποία καθιστώ ακέραια όταν η μέση μου
καβαλά την ακριβολογική μικρή πέτρα της
Δεν ξέρει ότι το νόμισμα
που έχει πάνω χαραγμένη την μορφή της δεν θα επιστραφεί στο κομπόδεμά της;

Ξέρω τη μέρα,
αλλά μού έχει διαφύγει ο ήλιος·
Ξέρω την οικουμενική πράξη που επιτέλεσε στο κρεβάτι της
με ξένο θάρρος και μ’ αυτό το χλιαρό νερό, του οποίου
η επιφανειακή συχνότητα είναι ένα ορυχείο.
Είναι τόσο μικρή, ίσως, αυτή η περσόνα,
που ακόμα και τα ίδια της τα πόδια την πατούν;

Ένας γάτος είναι το όριο ανάμεσα σε μένα και σ’ αυτή
στην άκρη ακριβώς της κούπας του νερού του
Την βλέπω στις γωνιές του δρόμου, το πέπλο της
να ανοίγει και να κλείνει, πρώην φοινικιά ερωτηματική…
Τι μπορεί να κάνει παρά να αλλάξει κλάμμα;

Αλλά με ψάχνει και με ψάχνει. Τι ιστορία!

(μτφρ. :Radical Desire)

Αναδημοσίευση από:

http://radicaldesire.blogspot.gr/2011/07/cesar-vallejo.html

http://tokoskino.wordpress.com/2011/10/15/cesar-vallejo-%CE%BC%CE%AC%CE%B6%CE%B1/

http://radicaldesire.blogspot.gr/2011/07/cesar-vallejo_12.html

 

Ο Σέσαρ Βαγιέχο (César Abraham Vallejo Mendoza, 16 Μαρτίου 1892 – 15 Απριλίου 1938) ήταν ένας περουβιανός ποιητής. Αν και κατά τη διάρκεια της σχετικά σύντομης ζωής του δημοσίευσε μόνο τρεις ποιητικές συλλογές, εν τούτοις θεωρείται ένας από τους μεγάλους ποιητικούς καινοτόμους του 20ού αιώνα. Πάντα ένα βήμα μπροστά απ” τα υπόλοιπα λογοτεχνικά ρεύματα, το καθένα απ” τα βιβλία του ήταν ξεχωριστό απ” τ” άλλα και, υπό μία έννοια, επαναστατικό.

Γεννήθηκε στο Σαντιάγο ντε Τσιούκο, ένα απομακρυσμένο χωριό στις περουβιανές Άνδεις. Σπούδασε λογοτεχνία στο Universidad de la Libertad στο Τρουχίγιο του Περού. Η έλλειψη χρημάτων τον ανάγκασε να σταματήσει τις σπουδές του για ένα χρόνο και να εργαστεί σε μια φυτεία ζάχαρης, τη Χασιέντα Ρόμα, όπου είδε από πρώτο χέρι την εκμετάλλευση των αγροτών, μια εμπειρία που θα ασκούσε αργότερα σημαντική επίδραση στα πολιτικά του πιστεύω και στην ποιητική αισθητική του. Ο Βαγιέχο πήρε το πτυχίο του στην Ισπανική λογοτεχνία το 1915, την ίδια χρονιά που γνώρισε τη μποέμικη πλευρά του Τρουχίγιο, ειδικότερα μέσω των συνιδρυτών του APRA ^[1], Αντενόρ Ορίγο και Βίκτορ Ραούλ Άγια ντε λα Τόρρε.

Το 1916 μετακόμισε στη Λίμα, όπου σπούδασε, δούλεψε σαν δάσκαλος, ήρθε σε επαφή με την καλλιτεχνική και πολιτική πρωτοπορία της εποχής και άρχισε να γράφει τα ποιήματα που το1919 θα εκδίδονταν στην ποιητική συλλογή Οι Μαύροι Μαντατοφόροι (Los Heraldos Negros). Ο Σ.Β. υπέστη διάφορες συμφορές στα επόμενα έτη: έχασε τη θέση διδασκαλίας του γιατί αρνήθηκε να παντρευτεί μια γυναίκα με την οποία είχε ερωτική σχέση, η μητέρα του πέθανε το 1920, και φυλακίστηκε για 120 ημέρες για την υποτιθέμενη υποκίνηση μιας εξέγερσης στο Σαντιάγο ντε Τσιούκο. Το 1922 δημοσίευσε τη δεύτερη ποιητική συλλογή Τρίλθε (Trilce). Στο Τρίλθε, που άρχισε να το γράφει στη φυλακή, εγκαταλείπει τους γνωστούς κανόνες της ποιητικής έκφρασης και καταργεί τη γραμματική διάρθρωση της ισπανικής γλώσσας. Τα ποιήματα εδώ διαπνέονται από έναν ανανεωτικό άνεμο, ενώ πολλά φαίνεται να είναι γραμμένα σε κατάσταση παραληρήματος.

Μετά τη δημοσίευση των βιβλίων με διηγήματα Μελογραφικές σκάλες (Escalas melografiadas) και Άγρια γλώσσα (Fabla salvaje) το 1923, ο ποιητής μετανάστευσε στην Ευρώπη κάτω από την απειλή της φυλάκισης, και παρέμεινε εκεί μέχρι το θάνατό του στο Παρίσι το 1938. Όλα αυτά τα χρόνια κύλησαν μέσα σε τρομερή φτώχεια στο Παρίσι, τρία ταξίδια στη Ρωσία και μερικά χρόνια στην Ισπανία στις αρχές της δεκαετίας του ’30. Πέθανε στις 15 Απριλίου 1938, από μια άγνωστη ασθένεια που τώρα εικάζεται πως ήταν μια μορφή ελονοσίας. Τάφηκε στο Μοντρούζ, νεκροταφείο για τους φτωχούς.

Ο Βαγιέχο υπήρξε πρωτοπόρος γιατί έγραψε σουρεαλιστική ποίηση πριν από τους σουρεαλιστές, ασχολήθηκε με την αυτόματη γραφή πριν από τον Μπρετόν, έγραψε μοντέρνα ταυτόχρονα με τους μοντερνιστές και έγραψε ποίηση αποδομητική προτού ανακαλυφθεί ο όρος. Υπήρξε ένας κινηματίας της ποίησης πολύ προτού γεννηθούν τα ποιητικά ευρωπαϊκά κινήματα. Και για τον λόγο αυτόν η προσφορά του στο ποιητικό στερέωμα είναι μοναδική και ανεκτίμητη.

Σημειώσεις

1.  Alianza Popular Revolucionaria Americana ((Νότιο)Αμερικανική Λαϊκή Επαναστατική Συμμαχία).

(Πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%AD%CF%83%CE%B1%CF%81_%CE%92%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%AD%CF%87%CE%BF)